علائم جنین مرده در شکم در ماه های مختلف و عوارض آن

بارداری یکی از بهترین دوران در زندگی هر زوج است که البته با دل نگرانی‌های زیادی همراه است. از همان ابتدای تشخیص بارداری تا لحظه تولد نوزاد، یکی از بزرگترین نگرانی‌های والدین زنده متولد شدن فرزندشان است. بنابراین مرگ جنین به یکی از دغدغه‌های والدین تبدیل شده است که در ادامه بیشتر در این باره صحبت خواهیم کرد.

علائم جنین مرده در شکم مادر

مرگ جنین باتوجه به زمان وقوع آن به دو دسته تقسیم می‌شود. در صورتی که مرگ قبل از هفته بیستم بارداری باشد، به آن سقط جنین و در صورتی که بعد از هفته بیستم باشد، مرده زایی می‌گویند. اغلب مرده زایی‌ها بر خلاف نام آن قبل از زایمان اتفاق می‌افتد و با سقط ناخواسته جنین متفاوت است، اما هر دو آنها به معنای از دست دادن جنین و خاتمه یافتن بارداری است. این عارضه چندان شایع و متداول نیست اما به یکی از نگرانی‌های والدین تبدیل شده است. بنابراین مادر باردار باید کاملا تحت نظر پزشک باشد و تمامی علائم او کنترل شود، تا در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی، اقدامات لازم برای جلوگیری از مرگ جنین انجام شود.

تشخیص مرگ جنین

معمولا پس از حس نکردن تحرک جنین در رحم و یا طی یکی از معاینات معمول در دوران بارداری، مرگ جنین تشخیص داده می‌شود. در این صورت پزشک با استفاده از گوشی داپلر، ضربان قلب جنین را گوش می‌دهد و سپس پس از انجام سونوگرافی و اکوکاردیوگرافی قلب جنین، مرگ او را اعلام می‌کند. معمولا در چنین شرایطی پذیرفتن این موضوع برای زوجین بسیار سخت بوده و اغلب آنها اصرار دارند تا جنین را نگه داشته و امید به زنده شدن جنین خود دارند. در برخی موارد با انجام سونوگرافی علت مرگ جنین مشخص می‌شود. همچنین با انجام آزمایش خون می‌توان برخی از احتمالات را بررسی کرد. همچنین پزشک می‌تواند با انجام آزمایش آمنیوسنتز، مشکلات کروموزومی را بررسی کند که ممکن است در مرگ جنین نقش داشته باشند.

علائم جنین مرده در شکم در سه ماه اول

در صورتی که مرگ جنین در سه ماهه اول بارداری و قبل از هفته بیستم، یعنی زمانی که امکان زنده ماندن جنین در خارج از رحم وجود ندارد، اتفاق بیفتد، به آن سقط جنین گفته می‌شود، که البته تعداد این سقط‌ها در افراد باردار بسیار زیاد است. در این زمان سطح پروژسترون ترشح شده از جسم زرد کاهش پیدا کرده و هورمون جفتی که برای حفاظت از جنین است، کافی نیست. البته این تنها علائم مردن جنین در رحم مادر نیست. از دیگر علائم مردن جنین در شکم که ممکن است قبل از هفته بیستم بارداری منجر به مرگ جنین شود عبارتند از: مشکلات هورمونی، مشکلات جفتی، مشکلات انعقاد خون و مشکلات کروموزومی.

*علائم بارداری خارج از رحم + مشکلات و روشهای درمان

دلایل مرگ جنین در سه ماهه دوم 

در بسیاری از موارد با وجود بررسی‌های زیاد، علت مرگ جنین مشخص نمی‌شود و در برخی موارد ممکن است تنها یک عامل باعث مرگ جنین نشود. از علت‌های شایع مرگ جنین در دوران بارداری عبارتند از:

رشد کند جنین: جنین‌هایی که سرعت رشد آنها کند است، شانس زنده مانده کمتری نسبت به دیگر جنین‌ها دارند. بخصوص آن دسته از جنین‌ها که در رشدشان خللی بوجود آماده است.

پیچیدن بند ناف به دور گردن: حتما شنیده‌اید که علت برخی از مرده زایی‌ها پیچیده شدن بند ناف به دور گردن جنین و خفه شدن او است. اما باید بدانید که در بسیاری از بارداری‌ها بند ناف به دور گردن جنین بوده و هیچ خطری جنین را تهدید نمی‌کند.

مشکلات مادرزادی: ناهنجاری‌های ژنتیکی، کروموزومی و مشکلات ساختاری از دیگر علل‌های مرگ جنین به شمار می‌آید. برخی از جنین‌ها ممکن است دارای چندین نقص مادرزادی باشند.

عفونت: از دیگر علت‌های مرگ جنین، عفونت در مادر، جنین و یا جفت است. بخصوص اگر عفونت قبل از هفته 28 بارداری اتفاق بیفتد. عفونت‌های شناخته شده‌ای که باعث مرگ جنین می‌شوند، عبارتند از: پاروویروس، سیتومگالوویروس، لیستریوز و سیفلیس.

دیبات بارداری: یکی از مهم‌ترین دلایل سقط جنین دیابت در بارداری است. در صورتی که دیابت بارداری کنترل نشود، مانند یک سم عمل کرده و سبب مرگ جنین می‌شود. دیابت اکسیژن رسانی به جنین را مختل می‌کند. بنابراین قند خون مادر باید کنترل شده و هر دو هفته یکبار یک سونوگرافی انجام دهد.

جدا شدن زودرس جفت: زمانی که جفت قبل از زایمان از دیواره رحم جدا شود باعث مرگ جنین می‌شود.

با این وجود، جنین مرده هرگز احیا نخواهد شد. اما انجام بررسی‌های دقیق برای مشخص شدن علت مرگ بسیار مهم است تا از تکرار آن جلوگیری شود. البته فراموش نکنید که متاسفانه در بیش از نیمی از موارد هیچ دلیلی برای مرگ جنین وجود ندارد.

علائم جنین مرده در ماه چهارم در رحم مادر

نشانه‌های هشدار دهنده که در صورت بروز آنها، وضعیت سلامت جنین باید بررسی شود عبارتند از:

• احساس نکردن تحرک جنین بعد از هفته 24 بارداری
• از بین رفتن علائم بارداری بصورت ناگهانی
• خونریزی یا لکه بینی
• درد در ناحیه شکم
• تب بالا
• گرفتگی عضلات

در نظر داشته باشید که علائم فوق تنها برای هشدار بوده و لزوما به معنای مرگ جنین نیست.علائم جنین مرده در شکم در هفته هفدهم و علائم جنین مرده در شش ماهگی نیز مانند همین موارد است.

جنین مرده بدون خونریزی 

بیشتر مادران تصور می‌کنند که اولین و مهم‌ترین علائم برای مرگ و یا سقط جنین خونریزی و لکه بینی است. بنابراین زمانی که هیچ یک از این علائم را نداشته باشند اما سونوگرافی به آنها اعلام می‌کند که جنین خود را از دست داده‌اند بسیار تعجب می‌کنند. باید بدانید خونریزی ناشی از سقط جنین حاصل از کاهش ناگهانی سطح پروژسترون است که پس از آن پوشش رحم شروع به ریزش می‌کند. در برخی موارد خونریزی دیرتر خود را نشان می‌دهد، زیرا ممکن است روند سقط جنین چند روز و یا حتی چند هفته طول بکشد. بنابراین ممکن اسن متخصص زنان و یا سونوگرافی سقط را قبل از شروع علائم تشخیص دهد. پس از تشخیص مرگ جنین بدون خونریزی، محصولات بارداری و پوشش رحم باید از بدن خارج شود.

جنین مرده چه زمانی سقط می‌شود؟

بیشتر سقط‌ها در ماه‌های اول بارداری و 85 درصد از آنها قبل از هفته 12 بارداری رخ می‌دهد. یک زن ممکن است قبل از آنکه متوجه بارداری شود، جنین خود را سقط کند.

خارج کردن جنین مرده از رحم

عوارض جنین مرده در شکم باعث می شود که در زودترین زمان ممکن برای خارج کردن آن اقدام کنیم. برای خارج کردن جنین از رحم از دو روش زیر استفاده می‌شود:

القای زایمان: در صورتی که مادر در سه ماهه سوم بارداری باشد از این روش استفاده می‌شود. در این روش در صورتی که واژن هنوز کامل باز نشده و آماده زایمان نباشد، پس از تزریق دارو به واژن دهانه رحم باز شده و سپس پس از تزریق هورمون اکسی توسین که منجربه انقباضات رحمی می‌شود، فرآیند زایمان و خارج کردن جنین مرده انجام می‌شود.

اتساع و تخلیه رحم یا کورتاژ: در صورتی که مادر در سه ماهه دوم بارداری باشد می‌توان از این روش استفاده کرد. این روش ممکن است با بیهوشی کامل و یا موضعی انجام شود. در این روش دهانه رحم را با استفاده از ابزاری باز کرده، جفت را جدا کرده و سپس توسط دستگاه ساکشن و مکنده جنین را از رحم خارج می‌کنند.

بعد از آن نوبت به تقویت رحم و مراحل بروز علائم پاک شدن رحم بعد از سقط میرسد که باید در مورد آن از پزشک خود بپرسید. در این دوره پزشک ممکن است از داروهایی مانند قرص مترژن برای تخلیه بقایای جنین از رحم استفاده کند.