علت کمتر نشان دادن سن جنین در سونوگرافی

اگر با نگرانی به دنبال علت کمتر نشان دادن سن جنین در سونوگرافی خود هستید، این مطلب را تا انتها بخوانید. در حالت کلی سن جنین و سن بارداری باید با تاریخ شروع آخرین پریودی هماهنگ باشد. در غیر این صورت باید بررسی‌های جدی صورت بگیرد. البته اینکه سن جنین از سن بارداری چه قدر عقب‌تر است، مهم است. به عبارت دیگر در تعیین سن بارداری و سن جنین می‌توان اندکی انعطاف نشان داد. یعنی اگر این اختلاف زیاد نباشد، قابل اغماض است و می‌توان برای آن دلایلی را برشمرد؛ البته به شرطی که سایر شرایط حیات سالم جنین اثبات شده باشد و تنها چند روزی سن بارداری و سن جنین با هم اختلاف داشته باشند. در هر صورت اگر این مطلب را تا انتها بخوانید همه چیز را در مورد علت کوچک بودن جنین نسبت به سن حاملگی خواهید دانست. 

عدم تطابق سن بارداری با سونوگرافی یعنی چه؟

منظور از عدم تطابق سن بارداری با سونوگرافی این است که سن جنینی از هفته‌های بارداری، عقب‌تر است. یعنی مثلا شما در هفته 15 بارداری هستید، اما سونوگرافی نشان می‌دهد که جنین در هفته 12 بارداری است. کمتر بودن سن جنین در سونوگرافی کاملا قابل مشاهده و اثبات است. از همین جهت توصیه می‌شود که حتما تمام سونوهای الزامی و ضروری در دوران بارداری را انجام دهید و هیچ بررسی را پشت گوش نیندازید.

وقتی سن جنين كمتر از سن بارداري است، باید سونوگرافی‌های تخصصی‌تری انجام شود؛ از جمله سونوی iugr. این سونوگرافی نشان می‌دهد که آیا وضعیت رشد جنین در رحم مادر با محدودیت همراه بوده است یا خیر. از سونوی IUGR با عنوان سونوگرافی تشخیص محدودیت رشد داخل رحمی نیز یاد می‌شود.

در اولین باری که سن جنین با سن بارداری مطابقت ندارد، معمولا اینگونه فرض می‌شود که اشتباه سونوگرافی در تشخیص سن جنین صورت گرفته است و نیاز است که حداکثر دو هفته دیگر سونوگرافی تکرار شود. البته اینکه سن جنین از سن بارداری چه قدر عقب‌تر است، هم مهم است. اما در هر صورت بعد از دو هفته مجددا سونوگرافی انجام می‌شود تا وضعیت رشد جنین بررسی شود. چنانچه تغییر در رشد جنین به اندازه سن بارداری صورت نگرفته باشد، اقدامات خاصی صورت می‌گیرد که معمولا یکی از آنها کورتاژ  (در شروع بارداری و هفته‌های آغازین بارداری) است. البته به یاد داشته باشید که در این شرایط غالبا ضربان قلب جنین نیز نرمال نیست و ضربان قلب کمتر از حد طبیعی است. در واقع محدودیت رشد جنینی در اوایل بارداری نشان دهنده این است که با وجود تشکیل ساک حاملگی و بتای مثبت، بارداری صورت گرفته، یک بارداری سالم یا طبیعی نیست. 

اگر در ماه‌های آخر بارداری اختلاف هفته بارداری با سونوگرافی مشخص شود، پزشک بر اساس وضعیت بارداری و وضعیت جنین، اقدامات خاص دیگری را انجام خواهد داد.  

این نکته را باید همین جا اشاره کنیم که اولا تفاوت سن جنین در سونوگرافی‌های مختلف طبیعی است، زیرا جنین در هر لحظه در حال رشد است؛ لذا طبیعی است که در سونوهای مختلف، سن او افزایش پیدا کند؛ همچنین اگر برای انجام سونوگرافی هر بار به یک مرکز سونوگرافی مراجعه کنید، خیلی نمی‌توانید روی توالی نتایج سونوگرافی خود حساب کنید؛ از همین جهت توصیه می‌کنیم که تمام سونوهای بارداری خود را در یک مرکز خاص انجام دهید تا احتمال خطای انسانی به حداقل برسد. برای انتخاب مرکز سونوگرافی نیز محتاط باشید و وسواس به خرج دهید.  

علت رشد ناکافی جنین در شکم مادر چیست؟

• وزن کمتر از 45 کیلوگرم؛
• تغذیه‌ی نامناسب در بارداری و استفاده از غذاهای مضر در بارداری
• نقایص کروموزومی؛
• مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر؛
• فشار خون بالای ناشی از بارداری؛
• مشکلات جفتی؛
• مشکلات بند ناف؛
• بارداری چندقلویی؛
• دیابت بارداری؛
• الیگوهیدرآمنیوس یا سطح پایین مایع آمنیوتیک؛
• بیماری قلبی؛
• عفونت‌ها مانند سرخجه، سایتومگالوویروس، توکسوپلاسموز و سیفلیس؛
• بیماری کلیوی یا ریوی؛
• سوءتغذیه یا کم‌خونی؛
• کم‌خونی سلول داسی شکل.

نشانه خوب رشد نکردن جنین در رحم

علامت اصلی IUGR کوچک بودن جنین نسبت به سن حاملگی است؛ در این حالت وزن تخمینی جنین کمتر از صدک 10 است. بر اساس علت به وجود آورنده‌ IUGR، ممکن است جنین کاملا کوچک باشد یا سوءتغذیه علت رشد کم جنین باشد. ممکن است جنین لاغر، رنگ پریده و دارای پوست خشک و شل باشد و بند ناف نیز در این حالت اغلب نازک است. به یاد داشته باشید که تمامی نوزادانی که در هنگام تولد کوچک هستند IUGR نیستند.

سن حاملگی چگونه مشخص می‌شود؟

تاریخ شروع اولین روز آخرین قاعدگی در قاعدگی‌های منظم، ملاک خوبی برای تشخیص سن حاملگی و سن جنین است. البته عدد بتا نیز در مورد سن بارداری، گزارش دقیقی ارائه می‌دهد. در نهایت سونوگرافی‌های سریالی هستند که سن جنین و سن بارداری را مشخص می‌کنند. 

بد نیست بدانید که محاسبه سن حاملگی از روی تاریخ عقب افتادن عادت ماهیانه L.M.P دقیق‌تر است؛ به شرط اینکه عادت ماهیانه همیشه منظم باشد؛ در غیر این صورت از روی سونوگرافی‌های سریالی (حداقل در سه ماه اول- دوم- سوم) می‌توان سن جنین را مشخص کرد و بر اساس آن تاریخ زایمان طبیعی یا سزارین را معلوم کرد.

از طرف دیگر کوچکتر بودن جنین در هفته‌های آخر بارداری ممکن است نشان دهنده کوچکتر بودن جنین و یا عقب افتادگی رشد آن به دلایل مختلف باشد؛ خصوصا ممکن است این اختلاف در فشار خون بالا، دیابت، سن بالای چهل سال، نارسایی جفت... دیده می شود که پزشک باید آن را مشخص کند، زیرا در این موارد تست بیوفیزیکال با سونوگرافی انجام می‌شود و چنانچه Score آن پایین باشد باید زودتر سزارین انجام شود.

nuchal translucency چیست؟

نوکال ترانس‌لوسنسی یا nuchal translucency و یا همان NT، شاخصی از میزان مایع جمع شده در زیر پوست ناحیه گردن جنین است.

به عبارت ساده‌تر حداکثر ضخامت منطقه شفاف بین پوست و بافت نرم پوشاننده مهره‌های گردن جنین را NT می‌گویند. در 95 درصد موارد برای اندازه‌گیری NT می‌توان از روش ترانس ابدومینال استفاده کرد و فقط در مورد زنان چاق باید از روش ترانس واژینال استفاده شود، زیرا ممکن است چربی‌های شکمی اجازه بررسی صحیح از روی شکم را ندهد و تشخیص را سخت کند.

زمان سونوگرافی NT بین هفته 11 تا 13 هفته و 6 روز بارداری است. پس از گذشتن زمان سونوگرافی NT، بافت گردن جنین ضخیم می‌شود و انجام سونوگرافی NT بی نتیجه است. 

از آنجا که در غربالگری سه ماهه اول مارکر NT بیشترین تاثیر را در محاسبه ریسک دارد، از این رو بسیار مهم است که این اندازه‌گیری به همراه اندازه‌گیری crl توسط سونولوژیست مجرب و با پروتکل یکسان انجام شود تا ریسکی صحیح به دست آید. برای اطمینان از صحت اندازه گیری NT، ضمیمه کردن عکس استاندارد NT به گزارش سونوگرافی ضروری است.

CRL در تعیین سلامت رشد جنین چه نقشی دارد؟

CRL مخفف کلمه Crown-rump length و به معنای طول فاصله فرق سر تا نشیمنگاه جنین و به عبارتی قد نشسته جنین است. اندازه گیری این فاکتور در بررسی رشد جنین در طی نه ماه بارداری اهمیت بسیار زیادی دارد. در این روش اندازه‌گیری در سونوگرافی دوران بارداری، جنین از تاج سر تا انتهای باسن به سانتی‌متر اندازه گیری می‌شود. در این اندازه گیری، ساک حاملگی محاسبه نمی‌شود. این اندازه گیری را می‌توان بین هفته‌های 7 تا 14 بارداری انجام داد.

CRL ممکن است در محاسبه سن حاملگی تا قبل از هفته چهاردهم بارداری مفید باشد. هرچه زودتر اولین سونوگرافی انجام شود، سن حاملگی دقیق‌تر تشخیص داده می‌شود؛ لذا بعد از تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی، اولین سونوگرافی برای تعیین سن بارداری و تاریخ زایمان با ارزش‌ترین معیار است. متخصصان بعد از هفته چهاردهم بارداری از روش‌های دیگری نظیر اندازه گیری دور سر، قطر سر و طول استخوان ران برای تعیین نحوه پیشرفت و رشد جنین استفاده می‌کنند. طول بند ناف به طور معمول برابر CRL در طول بارداری است.

کلام آخر

علت کمتر نشان دادن سن جنین در سونوگرافی گاهی نگران‌کننده است و گاهی جایی برای نگرانی ندارد. بسته به اینکه اختلاف سن بارداری و سن جنین چه قدر زیاد یا کم باشد، در مورد سلامت جنین تصمیم‌گیری می‌شود. به عنوان یک توصیه کلی همواره به یاد داشته باشید که انجام سونوگرافی‌هایی که پزشک دستور آن را می‌دهد، فقط و فقط برای تضمین و اثبات سلامت جنین شماست؛ لذا حتما دستور پزشک را اجرا کنید و در این مسیر سهل‌انگاری نداشته باشید و ترجیحا فقط از خدمات یک مرکز سونوگرافی با امکانات کافی استفاده کنید.