شنوایی در بارداری | کاهش شنوایی و وزوز گوش در بارداری
بارداری می تواند با عوارضی همراه باشد. مثلاً ضعف شنوایی و بارداری بیارتباط به یکدیگر نیستند. تقریباً از هر سه زن یک نفر، در دوران بارداری، کاهش شنوایی و وزوز کردن گوش را تجربه میکند. درست است که کمشنوایی و وزوز کردن گوش بهتنهایی هم آزاردهنده است، ولی ممکن است نشانهای از مشکل مهم دیگری نیز باشد. بنابراین زنان باردار باید این نشانهها را جدی بگیرند، از کنار آن سرسری نگذرند و فوراً به پزشک مراجعه کنند.
با نصب اپلیکیشن گهواره در جریان تغییرات هفته به هفته بارداریتون قرار میگیرید . این برنامه اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه میدهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یاداوری میکند و هر روز یک پیام مشاورهای متناسب با سن بارداریتون دریافت خواهید کرد.
- علت کاهش شنوایی در بارداری چیست؟
- علت وزوز گوش در بارداری چیست؟
- دربارۀ تست شنوایی سنجی در بارداری چه میدانیم؟
- درمان خانگیِ رفع مشکلات گوش در بارداری چیست؟
- آیا مشکلات شنوایی در بارداری پس از زایمان رفع میشود؟
- شنیدن صدای بلند در دوران بارداری چه نتایجی دارد؟
- برای محافظت از جنین در برابر صداهای بلند چه کنیم؟
علت کاهش شنوایی در بارداری چیست؟
کمشنوایی و بارداری علت و معلول هم نیستند، بلکه شرایط خاص بدن در دوران بارداری موجب بروز مشکلات ثانویهای نیز میشود، برای مثال مشکلات پزشکی متعددی (مانند فشار خون بالا، میگرن، سردرد، کمخونی، عفونت گوش، عفونت سینوس، استرس و کمخوابی) ممکن است سبب گوشدرد و کاهش شنوایی در بارداری شود. در اینجا مشکلات را بررسی میکنیم:
- فشار خون بالا: گوشهای داخلی انسان ظریف هستند و بسیار به تغییرات جریان خون حساساند. بنابراین بالا رفتن فشار خون ممکن است سبب کاهش شنوایی شود. ازآنجاکه فشار خون بالا در دوران بارداری بسیار خطرناک است، مهم است که خیلی زود به درمان آن اقدام کنید. همچنین در نظر داشته باشید که بعضی از داروهای فشار خون، و نیز بعضی مسکنهای بدون نسخه، سبب کاهش شنوایی و وزوز کردن گوش میشود. اگر با مصرف دارو به این عارضه دچار شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- کمخونیِ ناشی از فقر آهن: زنان باردار در معرض ابتلا به فقر آهن هستند. آهن به گلبولهای قرمز خون کمک میکند تا اکسیژن را به بدن، ازجمله سیستم شنوایی، منتقل کند. بنابراین طبیعی است که کمبود آهن و کمخونی در دوران بارداری سبب کاهش شنوایی در بارداری شود. در دوران بارداری، بدن زن تقریباً دو برابرِ زمان پیش از بارداری به آهن نیاز دارد. به همین دلیل قرص آهن در بارداری تجویز میشود.
- سردرد یا میگرن: سردردهای شدید ممکن است سبب کم شدن قدرت شنوایی و وزوز کردن گوش شود. همچنین، در دوران بارداری، ممکن است متوجه شوید که با آغاز شدن میگرن قدرت شنواییتان هم کم میشود. بنابراین اگر سابقۀ ابتلا به میگرن یا سردرد دارید، بهتر است پزشک خود را مطلع کنید.
* مقاله سردردهای دوران بارداری را مطالعه کنید.
- عفونت گوش یا عفونت سینوس: در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن زن ضعیف میشود. بنابراین زنان در دوران بارداری بیش از پیش در معرض ابتلا به بیماریهای ویروسی یا آلرژی قرار میگیرند. سرماخوردگی ممکن است منجر به عفونت سینوسها و گوش میانی و درنتیجه افت شنوایی در بارداری و گوش درد در این دوران شود.
- جرم گوش: جرم گوش از وارد شدن میکروارگانیسمها و غبار به گوش جلوگیری میکند، اما جرم بیشازحد گوش ممکن است منجر به کاهش شنوایی و وزوز کردن گوش شود. جمع شدن جرم گوش مشکل حادی نیست و پزشک بهراحتی میتواند جرم اضافی را بردارد.
- استرس و بدخوابی: کمخوابی و اضطراب ممکن است سبب افزایش فشار خون و درنتیجه کاهش شنوایی در بارداری شود. اگر دچار بدخوابی و کمخوابی هستید، حتماً برای رفع این مشکل با پزشک خود مشورت کنید.
- اتواسکلروز (Otosclerosis): رشد غیر طبیعی استخوان گوش را اتواسکلروز مینامند. این بیماری نادر، در زنان باردار، ممکن است بر اثر تغییرات هورمونی به وجود بیاید و سبب بروز مشکلات شنوایی در بارداری شود.
- گرفتگی گوش (Eustachian Tube Dysfunction): تغییرات هورمونی و ضعیف شدن سیستم ایمنی بعضی زنان باردار را دچار گرفتگی گوش میکند که سبب ضعف شنوایی میشود. بنابر نتایج بعضی آزمایشها زنان در سه ماه سوم بارداری بیشتر به گرفتگی گوش مبتلا میشوند.
علت وزوز گوش در بارداری چیست؟
بارداری ممکن است سبب افزایش فشار خون شود و تغییر در جریان خون سبب وزوز کردن گوش میشود. در برخی از زنان باردار وزوز گوش با ریتم نبض یا ضربان قلب هماهنگ میشود که آن را «وزوز ضرباندار» (pulsatile tinnitus) مینامند.
همچنین مطالعات جدید نشان میدهد که کمخونی و اختلالات گوش مانند وزوز کردن به هم ربط دارند. پزشکان توصیه میکنند که در چنین شرایطی خوراکیهای غنی از آهن (مانند اسفناج، حبوبات، بوقلمون، گوشت قرمز، کلم بروکلی) به رژیم غذایی خود اضافه کنید و ببینید که آیا وزوز گوشتان کم میشود یا نه.
ازآنجا که عفونت گوشها و سینوسها هم سبب وزوز کردن گوش میشود، برای جلوگیری از سرماخوردگی این نکات را رعایت کنید:
- داشتن رژیم غذایی سالم
- مصرف روزانۀ ویتامین در دوران بارداری
- داشتن خواب کافی
- دوری کردن از افراد بیمار
همچنین پیادهروی در بیرون از خانه، کشیدن نفسهای عمیق، ماساژ و انجام دادن تمرینهای مدیتیشن استرس را کم میکند و کیفیت خواب را بهبود میبخشد. بهاینترتیب هم سیستم ایمنی بدن را قویتر میتوان کرد و هم از عفونت گوش، وزوز کردن و کاهش شنوایی گوش در بارداری جلوگیری کرد.
قفل شدن فک (TMJ)، بهسبب تغییرات هورمونی، تورم و استرس در زنان باردار شایعتر است. اختلالات مربوط به فک هم ممکن است سبب وزوز کردن گوش یا گرفتگی آن شود. بنابراین شاید مشورت با دندانپزشک، برای رفع وزوز کردن گوش، مفید باشد.
دربارۀ تست شنوایی سنجی در بارداری چه میدانیم؟
یکی از روشهای سنجش میزان شنوایی گرفتن نوار گوش است. در این روش، که غیر تهاجمی و بدون درد است، فرد در اتاقی آکوستیک به وسیلۀ هدفون صداهایی با فرکانس مختلف میشنود و میزان شنوایی او با دستگاه ادیومتر اندازهگیری میشود. تفسیر نمودار فرکانسهایی که ثبت میشود کارِ پزشک متخصص شنوایی است. درست است که این روش غیر تهاجمی است، ولی در دوران بارداری حتماً پیش از انجام آن باید با پزشک متخصص مشورت کرد.
درمان خانگیِ رفع مشکلات گوش در بارداری چیست؟
- استفاده از اسپریهای محلول آب و نمک
- بخور دادن و تنفس بخار آب
- نوشیدن آب
- استراحت
این روشها، در خانه، برای درمان گرفتگی گوش، کاهش شنوایی و وزوز کردن گوش مفید و بیخطر است، ولی اگر میخواهید دارو مصرف کنید، مانند انواع ضد حساسیتها، حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
آیا مشکلات شنوایی در بارداری پس از زایمان رفع میشود؟
در اغلب موارد، وزوز کردن گوش، گرفتگی گوش یا کمشنوایی در بارداری پس از زایمان بهخودیخود برطرف میشود، چون در این موارد علت اصلیِ مشکل تغییرات هورمونی، کمخونی و پرهاکلامپسی در دوران بارداری است. اگر مشکلات گوش ناشی از عفونت باشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کرد تا از درمان دارویی استفاده شود که ممکن است مدتی بعد از زایمان هم ادامه داشته باشد. اگر علت کمشنوایی در بارداری اتواسکلروز باشد، ممکن است برای درمانش جراحی کوچکی لازم باشد. بههرحال، اگر مشکلات شنوایی دوران بارداری پس از زایمان رفع نشد، باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان لازم انجام شود.
شنیدن صدای بلند در دوران بارداری چه نتایجی دارد؟
اگر در محیطی پر سروصدا کار میکنید (مانند فرودگاه، کارخانه، مکانهایی که موسیقی بلند در آنها پخش میشود، مکانهای پرجمعیت و...)، توصیه میشود که در دوران بارداری، برای محافظت از گوشها و قدرت شنوایی خود، از محافظهای گوش استفاده کنید، ولی این محافظها از جنین مراقبت نمیکنند. صداها از بدن فرد باردار عبور میکند و به جنین میرسد. گوشهای جنین در هفتۀ بیستم بارداری رشد میکند و جنین در حدود هفتۀ بیستوچهارم به صداها واکنش نشان میدهد. بنابراین شنیدن صداهای بلند ممکن است به شنوایی جنین آسیب برساند.
برای محافظت از جنین در برابر صداهای بلند چه کنیم؟
در دوران بارداری از صداهای بلندتر از 115 دسیبل دوری کنید.
از مکانهایی که صداهایی با فرکانس پایین در آن است دوری کنید. صداهای فرکانس پایین راحتتر از صدای فرکانس بالا در بدن حرکت میکند.
به منبع صدا یا ارتعاشی که صدا تولید میکند تکیه ندهید. هرچه به منبع صدا نزدیکتر باشید، صداها قویتر به جنین میرسد.
منابع: