عطسه در نوزادان نشانه چیست

اسفند ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
عطسه در نوزادان

علت عطسه در نوزادان تازه متولد شده چیست؟ آیا عطسه در نوزادان زیر یک ماه طبیعی است؟ بیشتر اوقات بله! پس جای نگرانی نیست اما مادران زیادی درمورد عطسه در نوزادان بسیار سوال می‌کنند. در این مقاله درمورد عطسه در نوزادان، علت عطسه در نوزادان و درمان آن صحبت خواهد شد.

عطسه در نوزادان نشانه چیست؟

عطسه به خروج هوای بازدمی با فشار زیاد از بینی گفته می‌شود. نوزادان بسیار عطسه می‌کنند اما اغلب جای نگرانی نیست. عطسه در نوزادان امری طبیعی و فیزیولوزیک است. نوزادان به دلایل زیادی عطسه می‌کنند. یکی از مهم‌ترین دلایل عطسه در نوزادان باقی‌ماندن شیر در مجرای بینی پس از استفراغ نوزاد از بینی است. در ادامه این مقاله به علل عطسه در نوزادان می‌پردازیم. 

علت عطسه نوزادان چیست؟

همانطور که گفته شد نوزادان به دلایل گوناگونی عطسه می‌کنند. برخی از این دلایل زمینه فیزیولوژیک دارند و طبیعی هستند. گروهی دیگر اما به دلیل بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شوند.

علل طبیعی عطسه در نوزادان 

  • دلایل فیزیولوژیک عطسه در نوزادان شایع‌ترین علت عطسه در نوزادان هستند. این دلایل پایه فیزیولوژیک دارند، بخشی از روند تکاملی هستند و به‌طبع نیاز به درمان ندارند. این دلایل عبارتند از؛
  • نوزادان تازه متولد شده از بینی تنفس می‌کنند. تا چهار یا پنج‌ماهگی توانایی تنفس از دهان را ندارند. در نتیجه نوزادان نیاز دارند تا به‌صورت مداوم بینی خود را صاف کنند. بنابراین عطسه می‌کنند.
  • نوزادان بینی کوچکی دارند. این مسئله به این معناست که کانال‌‌های بینی آن‌ها سریع‌تر گرفته می‌شود (با پتو، لباس یا خلط بینی). بنابراین نوزادان نیاز دارند تا سطح داخلی بینی خود را تمیز کرده و از مواد دفعی تخلیه کنند. تمیزکردن سطح داخلی بینی در نوزادان با عطسه صورت می‌گیرد. 
  • علت عطسه نوزاد تازه متولد شده می‌تواند این موضوع باشد که نوزادان توانایی خارج‌کردن محتویات بینی خود یا بالاکشیدن آن را ندارند. بنابراین برای تمیز‌کردن بینیشان به عطسه‌کردن وابسته هستند. 

عطسه نوزاد با علت زمینه‌ای

  • گاهی عطسه در نوزادان با یک علت زمینه‌ای رخ می‌دهد. این علت می‌تواند بیماری در نوزاد یا ماده خاصی در اطراف نوزاد باشد.
  • علت عطسه زیاد در نوزادان می‌تواند عدم تطابق نوزاد با آب و هوای اطرافش باشد. عواملی مثل گرد و خاک، آلودگی هوا، خشکی بیش از حد هوا می‌توانند سبب عطسه در نوزاد شوند.
  • حساسیت؛ نوزاد ممکن است به مواد مختلفی حساسیت پیدا کند. در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می-کنند نوزاد ممکن است به ماده غذایی خاصی در شیر مادر حساسیت داشته باشد و این مسئله موجب نفخ، عطسه و آبریزش بینی در نوزاد شود. مواد آلرژن (حساسیت‌زا) موجود در هوا نیز می‌توانند سبب عطسه در نوزاد شوند.
  • عفونت‌های ویروسی؛ نوزادان به‌دلیل پایین‌بودن سطح ایمنی بدنشان در معرض ابتلا به انواع ویروس‌ها از جمله ویروس سرماخوردگی هستند. سرماخوردگی در نوزادان به جز سرفه علائم دیگری از جمله تب و آبریزش بینی دارد. ویروس‌های خطرناک‌تر مثل آنفولانزا اغلب با سرفه خشک همراهی دارند و به‌ندرت با عطسه تظاهر می‌یابند. درمورد ویروس کرونا (کووید 19) که به‌تازگی شایع شده است اطلاع دقیقی در دست نیست و گفته می‌شود در صورت ابتلای کودکان در سنین پایین علائم کمتری بروز می‌کند. اما شروع بیماری می‌تواند با عطسه و سرفه در نوزادان یا آبریزش بینی تظاهر پیدا کند.

علائم خطر عطسه نوزادان چه چیزهایی هستند؟

همانطور که گفته شد عطسه در نوزادان اغلب بی‌خطر است اما اگر در مراقبت اولیه از نوزاد، این عطسه‌ها با علائم خطر همراهی داشته باشند باید حتما به پزشک مراجعه شود. این علائم عبارتند از؛

  • وزن‌نگرفتن نوزاد یا کاهش وزن او
  • بی‌حالی یا بی‌قراری نوزاد
  • تب بالا (بیش‌تر از 38)
  • علائم گوارشی همراه (اسهال یا استفراغ نوزاد)
  • تند نفس کشیدن نوزاد
  • علائم کاهش اکسیژن مثل سیاه‌شدن صورت (به‌خصوص دور لب‌ها)
  • تعریق زیاد نوزاد
  • علائم کم‌آبی بدن (یکی از علائم آن از بین رفتن لطافت پوست است).

درمان عطسه نوزادان

عطسه در نوزادان مانند هر علامت دیگری با توجه به عامل ایجادکننده آن درمان می‌شود.  همان‌طور که گفته شد عطسه در نوزادان موضوعی طبیعی است و اگر بدون علائم همراه باشد بخشی از تکامل نوزاد است و نیازی به درمان ندارد.

  • درمان حساسیت؛ اگر عطسه نوزاد به دلیل حساسیت به ماده غذایی باشد ممکن است نوزاد مبتلا به کولیک شود و تغییر رژیم غذایی مادر می‌تواند کمک‌کننده باشد. گاهی برخی داروهایی که مادر استفاده می‌کند وارد شیر می‌شوند بنابراین مادران در دوران بارداری و شیردهی حتما باید برای مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنند. اگر آلرژی نسبت به ماده خاصی در هوا باشد استفاده از قطره یا شربت آنتی-هیستامین (با تجویز پزشک) یا تغییر در محیط نگه‌داری نوزاد (خارج‌کردن گل و گیاهان از خانه) می‌تواند به درمان آبریزش بینی و عطسه در نوزادان کمک کند. گاهی پزشک از اسپری‌های استنشاقی آنتی-هیستامینی برای نوزاد شما بهره می‌برد.

*سریعترین روش درمان کولیک نوزاد

  • درمان علائم سرماخوردگی نوزاد: اگر نوزاد شما سرما خورده باشد درمان اغلب علامتی و حمایتی است. برای درمان علامتی آبریزش بینی و عطسه نوزاد از قطره، شربت یا آنتی‌هیستامین استفاده می‌شود. برای درمان تب از شربت استامینوفن استفاده می‌شود. اگر کودک همراه با شیر غذا هم می‌خورد مایعات داغ (مثل سوپ مخلوط شده) می‌تواند کمک‌کننده باشد. از والدین تقاضا می‌کنیم برای کودکان کم‌سن خود برای درمان عفونت‌های ویروسی آنتی‌بیوتیک درخواست نکنند. تجویز آنتی‌بیوتیک برای کودکان با بیماری ویروسی هیچ تاثیری بر روند بیماری نداشته و صرفا سبب مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌شود.

درمان عطسه زیاد نوزادان

  • استفاده از دستگاه بخور سرد ومرطوب در اتاق کودک (به‌خصوص در شهرهایی که آب و هوای خشک دارند) می‌تواند باعث مرطوب نگه‌داشتن مخاط داخلی بینی شده و عملکرد آن را بهبود بخشد.