پاشیدن استفراغ نوزاد به چه علت است؟

استفراغ جهنده و پاشیدن استفراغ نوزاد از دیگر مسائلی است که باعث نگرانی پدر و مادرها می‌شود. باید بدانید در مجموع استفراغ در نوزادان و شیرخواران مسئله‌ای کاملا شایع و طبیعی است. هرچند در مواردی می‌تواند دلایل آسیب‌زا داشته‌باشد. مثلا استفراغ پرتابی نوزاد مخصوصا در زیر سه ماه می‌تواند دلایل جدی و خطرناکی داشته باشد که نیاز به بررسی دارد.

استفراغ نوزاد بعد از خوردن شیر : استفراغ یا پس‌زدن شیر؟

تفاوت پس زدن شیر با استفراغ جهنده چیست؟ پاشیدن استفراغ نوزاد را باید از بازگشت مواد غذایی به دهان یا رفلاکس نوزادان افتراق داد. بازگشت مواد غذایی در نوزادان، همان برگرداندن و پس‌زدن شیر به دهان یا بینی توسط نوزاد است. نوزادان معمولا حین تغذیه با شیر مادر و یا مدتی بعد از تغذیه، شیری که خورده‌اند را از طریق رفلاکس، برمی‌گردانند. بازگشت مواد غذایی به دهان در شیرخواران (به خصوص زیر شش ماه) یک اتفاق معمول است. از آن‌جا که نوزادان سریع شیر می‌خورند، ممکن ‌است مقداری هوا نیز همراه غذا وارد معده آن‌ها شود و هوا همراه با مقداری شیر _با یا بدون آروغ یا سکسه_ از دهان بیرون بیاید. در بازگشت مواد غذایی به دهان شیر بدون فشار خارج می‌شود و با استفراغ جهنده نوزاد فرق دارد.  رفلاکس و پس-زدن شیر تقریبا در همه نوزادان و شیرخواران اتفاق می‌افتد و دلیل آن نارسایی دریچه مری است که به طور طبیعی و با گذشت زمان بهبود می‌یابد. پس اگر مقدار محدودی شیر هر بار بعد از تغذیه یا حین تغذیه از دهان نوزاد، بدون فشار چندانی بیرون آمد، معمولا دلیل آن رفلاکس است.

به‌ یاد داشته باشید، اگر پس‌زدن شیر به صورت مکرر اتفاق می‌افتد، به‌طوری که می‌تواند باعث سوتغذیه و اختلال در روند رشد کودکتان شود، به پزشک مراجعه کنید. گاهی دلیل رفلاکس مکرر شیرخواران می‌تواند موارد آسیب‌زایی مثل GERD (برگشت اسید معده به مری) باشد. در نوزاد یا شیرخوار مبتلا به این اختلال ممکن‌است علائمی همچون سرفه، سوزش‌گلو و بی‌قراری وجود داشته باشد.

*دلایل استفراغ رنگی در کودکان چیست + روشهای درمانی

علت پاشیدن استفراغ نوزاد: اصلا استفراغ نوزاد از چیست؟

علت استفراغ جهنده نوزاد چیست؟ استفراغ در نوزاد یا شیرخوار یک اتفاق معمول است. ممکن‌است در اولین روزهای تجربه نگهداری از فرزند، پاشیدن استفراغ نوزاد، رفلاکس‌ها و خارج شدن شیر از دماغ و دهان نوزاد باعث نگرانی والدین کم‌تجربه شود، اما به‌زودی به این اتفاق عادت خواهند‌کرد. به هر حال با توجه به اینکه یک‌سری اختلالات و بیماری‌ها می‌توانند موجب استفراغ شوند، نمی‌توان پاشیدن استفراغ نوزاد را دست کم گرفت. در ادامه با بررسی علت بالا آوردن جهشی شیر در نوزادان سعی می-کنیم به شما کمک کنیم تا بدانید چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است و چه زمانی استفراغ نوزاد طبیعی است.

• اگر استفراغ شیرخوار به دنبالِ خارج کردن مواد سمی و مضر بلعیده‌شده توسط شیرخوار، اتفاق بیفتد، مفید واقع می-شود. باید توجه داشت که استفراغ یکی واکنش‌های مهم بدن به اختلالات و شرایط آسیب‌زا است که در خیلی از موارد به پی‌بردن سریع به مشکل، کمک می‌کند. 
• استفراغ شیرخوار می‌تواند به دلیل مسمومیت اتفاق بیفتد. مسمومیت یکی از علل شایع استفراغ در شیرخواران غذاخور و کودکان بزرگ‌تر است. سعی‌کنید موادی که ممکن‌است موجب مسمویت در شیرخواران شود را از دسترس او خارج کنید. 
• استفراغ پرتابی نوزادان یا شیرخوار ممکن‌ است در پی آلرژی غذایی اتفاق بیفتد. اگر این آلرژی را به شیرخشک مصرفی شیرخوار ربط می‌دهید بهتر است درباره شیرخشک مصرفی با پزشک خود مشاوره کنید. ممکن‌است دلیل استفراغ، واکنش حساسیت کودک به پروتئین گاوی یا سویا یا از علائم حساسیت غذایی در نوزادان برای غذاهای دیگر باشد. شرح سابقه موادغذایی مصرفی اخیر مادر و یا شیرخواری که غذای کمکی می خورد، می‌تواند به تشخیص پزشک کمک کند. به مدفوع نوزاد توجه کنید. وجود خون و موکوس در مدفوع نوزاد از دیگر نشانه‌های آلرژی تغذیه‌ای در نوزاد و شیرخوار است. 
• اگر پاشیدن استفراغ نوزاد شروعی ناگهانی داشت و همراه با علائم دیگری مثل تب و اسهال بود، ممکن ‌است دلیل پاشیدن استفراغ نوزاد، گاستروانتریت عفونی ویروسی (عفونت گوارشی ویروسی) باشد. در این موارد اغلب نوزاد یا شیرخوار دردی ندارد. اگر حدس می‌زنید که دلیل استفراغ نوزادتان، گاستروانتریت عفونی می‌باشد، به پزشک مراجعه کنید.
• عفونت‌های خارج از مجرای گوارشی نیز می‌توانند یک علت استفراغ نوزاد باشند. برای مثال عفونت گوش داخلی که با گوش-درد، بی‌قراری و تب نوزاد همراه است. در صورت شک به این مورد، به پزشک مراجعه کنید.
• پاشیدن استفراغ نوزاد یا شیرخوار می‌تواند به دلیل عفونت مجرای‌ادراری باشد. سوزش ادرار، بوی غیرعادی ادرار، تکرر ادرار و بی‌اختیاری (در کودکان بزرگ‌تر) می‌تواند حاکی از عفونت ادراری نوزادان باشد. در صورت مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنید.
• استفراغ نوزاد ممکن‌است ناشی از پنومونی (عفونت ریه) باشد. اگر نوزاد یا شیرخوار در کنار استفراغ، سابقه سرفه، ناراحتی در قفسه‌سینه و تب را دارد، به پزشک مراجعه کنید. 
• استفراغ نوزاد یا شیرخوار به غیر از عللی که در بالا ذکر شد ممکن‌است علل دیگری نیز داشته‌باشد که به دلیل ناشایع بودن، کم‌تر در گزینه‌های تشخیصی اولیه علت پاشیدن استفراغ نوزاد، قرار می‌گیرند. در ادامه به برخی از این علل ناشایع می‌پردازیم.
• یکی از علل پاشیدن استفراغ نوزاد زیر یک ماه، ضایعات انسدادی مادرزادی دستگاه گوارش است. ضایعات انسدادی مادرزادی که موجب پاشیدن استفراغ در نوزاد می‌شوند، شامل‌اند از:

1.  آترزی (رشد و نمو ناکامل مری که موجب انسداد مری می‌شود.)
2. مالروتاسیون میدگات (یکی از مهم‌ترین علت‌های انسداد روده در نوزادان. بالا آوردن شیر پنیری، استفراغ پنیری زرد رنگ نوزاد یا استفراغ سبز نوزاد می‌تواند نشانه‌ای از انسداد روده یا روده باشد یا به سادگی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که هیچ چیز دیگری در معده نوزاد برای بیرون ریختن وجود ندارد، بنابراین مقداری صفرا بیرون می‌آید.)
3. کیست دوپلیکاسیون روده (دوتایی شدن قسمتی از لوله گوارش)

*دلایل استفراغ نوزاد از بینی چیست + روشهای درمانی

اگر نوزاد شما تنها عارضه استفراغ را دارد، نگران نباشید، زیرا در صورت بروز هر یک از موارد بالا علائم همراه شدیدتری نیز رخ می‌دهد. 

• یکی از علل استفراغ جهشی نوزاد، استنوز پیلور است. استنوز پیلور یعنی تنگی دریچه معده (دریچه معده به سمت روده). این اختلال در هفته‌های اول خودش را نشان می‌دهد. از علائم شایع آن استفراغ پرتابی و بالا اوردن شیر با فشار در نوزاد است. این استفراغ در نوزادان بلافاصله بعد از تغذیه اتفاق می‌افتد. قبل از استفراغ نوزاد، اتساع معده و حرکات دودی‌شکل روده قابل مشاهده‌ هستند. این اختلال در نوزادان پسر شایع‌تر است. سابقه خانوادگی در این اختلال می‌تواند مهم باشد. پس اگر پیش‌تر هم در خانواده خود چنین موردی را داشته‌اید، احتمال بروز آن در فرزندتان قوت می‌گیرد.
• استفراغ نوزاد می‌تواند به علت اختلالات متابولیک رخ دهد. این علل نیز از علل کم‌تر شایع به حساب می‌آیند. اختلالات متابولیک که می‌توانند در نوزاد باعث پاشیدن استفراغ شوند، شامل‌اند از:
• ارگانیک اسیداوری (یک اختلال در متابولیسم اسیدهای آلی) : از علائم آن در نوزاد خواب‌آلودگی، استفراغ، مشکلات تغذیه‌ای، کاهش قدرت عضلانی و بی‌‌آبی بدن دیگر علائمی است که با گذشت زمان شدیدتر می‌شوند. 
• گالاکتوزومی (اختلال در متابولیسم کربدهیدرات‌ها): همین که مصرف شیر در نوزاد آغاز می‌شود بروز تدریجی علائم شروع می‌شود. استفراغ شدید، پرتابی و پرفشار از علائم گالاکتوزومی است.
• نقص چرخه اوره: نقص در چرخه اوره در اولین روز‌های زندگی نوزاد، خود را به صورت علائمی چون خواب‌آلودگی، استفراغ، مشکلات تغذیه‌ای و تشنج نشان می‌دهد. 

درمان استفراغ نوزاد یا شیرخوار: به حداقل رساندن استفراغ نوزاد

سوال بسیاری از والدین این است که بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم؟ لازم است بدانید استفراغ طبیعی نوزاد و پس‌زدن شیر در او خیلی قابل کنترل نیست. هر زمان این استفراغ‌های طبیعی موجب نگرانی شما شد با خود تکرار کنید: "نوزادان سالم گاهی اوقات استفراغ می کنند."

با این حال اقداماتی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید پاشیدن استفراغ نوزاد را به حداقل برسانید. این اقدامات برای درمان استفراغ نوزاد شامل‌اند از:

1. از شیر دادن بیش ‌‌از حد به نوزاد، خودداری کنید.
2. تعداد وعده‌های نوزاد را بیشتر کنید و مقدار تغذیه در هر وعده را کم‌تر.
3. شیرخوار را تا حداقل 30 دقیقه بعد از تغذیه، نخوابانید و اجازه بدهید عمودی یا ایستاده باشد. خوابیدن، برگشت شیر به دهان را تسهیل می‌کند.
4. با مشورت پزشک، شیرخشک‌هایی که کم‌ترین میزان حساسیت را می‌دهند، امتحان کنید.
5. اجازه ندهید فرزندتان در معرض دود دخانیات قرار گیرد. مواجهه شیرخوار با دود، موجب تشدید رفلاکس می‌شود. 
6. اگر فرزندتان بزرگ‌تر است و از غذاهای کمکی و جامد نیز استفاده می کند، بعد از پاشیدن استفراغ در او سعی کنید حدود 24 ساعت غذاهای مایع و روان‌تر به او بخورانید. اما اگر فرزندتان دچار عارضه رفلاکس است، غذاهای غلیظ‌تر به او بخورانید.

نکته: برای درمان استفراغ نوزاد خودسرانه از داروهای ضداستفراغ استفاده نکنید. اگر پاشیدن استفراغ در نوزاد یا استفراغ نوزاد با حجم زیاد باعث نگرانی شما شده است یا همراه آن علائم دیگری وجود دارد، به پزشک مراجعه کنید. 

آیا بعد از رفلاکس یا استفراغ شیرخوار، دوباره به او شیر بدهم؟

استفراغ بیش از حد نوزاد و رفلاکس‌های مکرر موجب کم‌آبی و حتی کاهش وزن نوزاد می‌شود. در نوبت‌های شیردهی بعد از اینکه رفلاکس و بالاآوردن نوزاد تمام شد، دوباره سعی کنید که به نوزاد یا شیرخوار، شیر دهید. تغذیه بعد از بالاآوردن در شیرخوار، گاهی حتی موجب رفع حالت تهوع و رفلاکس‌ها می‌شود. البته ممکن‌است نوزاد دیگر میلی به شیرخوردن نداشته باشد یا بعد از شیرخوردن دوباره باز هم دچار رفلاکس و بالاآوردن شود. به‌هرحال شما شانس خود را امتحان کنید. اگر شیرخوار شما حداقل شش‌ماه دارد و از غذا خوردن بعد از پاشیدن استفراغ نوزاد اجتناب می‌کند به او یک بطری شیر یا آب دهید تا از کم‌آبی بدنش جلوگیری شود.