علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی
علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی موضوعی است که جای بحث فراوانی دارد. غذا دادن به نوزاد با شیشه شیر و شیر خشک در مدغوع آنها تاثیر می گذارد و رنگ و قوام آن را تغییر می دهد. رنگ و قوام مدفوع نوزادان در روزها، هفته‌ها و ماه‌های ابتدایی زندگی تغییرات زیادی می‌کند و یک طیف گسترده از رنگ‌ها را شامل می‌شود. مدفوع سبز و کش‌دار نوزاد در ابتدا ممکن است برای والدین عجیب به نظر برسد. بسیاری از والدین از پزشک خود در رابطه با مدفوع سبز نوزاد سه ماهه یا علت سبز شدن مدفوع نوزاد شش ماهۀ خود سوال می‌کنند. در این مقاله ما اطلاعات مفیدی را در رابطه با علت سبز بودن مدفوع، ویژگی‌های مدفوع نوزاد تازه متولد شده، رنگ مدفوع نوزاد در سنین مختلف و درمان مدفوع سبز کودک، در اختیار شما عزیزان قرار داده‌ایم.
مدفوع سبز نوزاد نشانه چیست
علت سبز بودن مدفوع نوزاد چیست؟ با توجه به مطالب قبلی متوجه شدید که ویژگی‌های مدفوع کودک میتواند تحت تاثیر عوامل متعددی تغییر کند. برخی از این عوامل بی‌خطر بوده و به‌راحتی برطرف می‌شوند اما برخی از آنها نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک دارند. در این قسمت بر آن شدیم تا بررسی کنیم که وقتی مدفوع نوزاد سبز است علت چست؟
1. شیردهی نامناسب
شیردهی نامناسب میتوانید اولین دلیل مدفوع سبز نوزاد باشد. شیر مادر در ساعت‌های مختلف شبانه‌روز، دوره‌های مختلف شیردهی و حتی در ابتدا و انتهای هر بار شیردهی ترکیب متفاوتی دارد. در هر بار شیردهی شیری که در ابتدا از پستان مادر خارج می‌شود سبک‌تر بوده و کم‌چرب است. پس از مدتی شیردهی، شیر خارج‌شده از پستان پرچرب‌تر می‌شود. شیر پرچرب مدت بیشتری در معده و روده‌ها می‌ماند و به‌همین دلیل لاکتوز موجود در شیر، زمان بیشتری برای هضم نیاز دارد. اما اگر نوزاد زود از سینۀ مادر جدا شود یا زود بین پستان‌ها جابجا شود شیر پرچرب را نمی‌خورد و شیر کم‌چرب، زودتر از دستگاه گوارش او عبور می‌کند. به‌همین دلیل لاکتوز بیشتری به باکتری‌های رودۀ بزرگ او می‌رسد. در اثر سوخت‌وساز لاکتوز توسط این باکتری‌ها، یک مدفوع با حالت اسفنجی و متخلخل با رنگ سبز تیره ایجاد می‌شود. این موضوع علت مدفوع سبز روشن در نوزاد است اما خطرناک نیست. جهت پیشگیری از آن به نوزاد زمان کافی بدهید تا از هر پستان مدت طولانی‌تری شیر بخورد. این موضوع بیشتر در ماه های اول رخ میدهد بنابراین در بیشتر موارد پاسخ به سوال مدفوع سبز در نوزاد دو ماهه نشانه چیست میتواند همین شیردهی نامناسب باشد.
2. سرماخوردگی و بیماری‌های شایع
گاهی اوقات ممکن است سرماخوردگی، مشکلات معده یا حتی درآوردن دندان علت مدفوع سبز در نوزادان شیر خشکی باشد. این موارد نیز موقتی بوده و خطرناک نیستند اما بیماری اصلی کودک نیاز به درمان دارد. مدفوع سبز رنگ نوزاد چهل روزه معمولاً به همین دلیل است.
*رنگ مدفوع نوزاد هنگام دندان درآوردن چه تغییری می کند
3. مصرف قطره آهن یا فرآورده غنی‌شده با آهن
یکی از اصلی ترین علت سبز شدن مدفوع نوزاد شیر خشکی، وجود عنصر آهن است. معمولا این اتفاق به دلیل مصرف قطره آهن یا شیرخشک حاوی آهن از میان انواع شیر خشک در ایران رخ میدهد. در این حالت شاهد رنگ سبز مدفوع نوزاد بوده و قوام و سفتی آن نیز افزایش می‌یابد. اگر مدفوع سبز تیره در این موارد دیده شد اما اشتهای کودک و حال عمومی او خوب بود، این موضوع نگران‌کننده نیست و نیاز به اقدام خاصی ندارد.
4. حساسیت غذایی
گاهی اوقات کودک به برخی مواد غذایی حساسیت دارد و دستگاه گوارش او نمی‌تواند مواد غذایی خاصی را هضم کند. به‌همین دلیل مدفوع او ممکن است سبز رنگ شود. این موارد نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک و تغییر رژیم غذایی دارند.
*راهنمای تصویری دفوع نوزاد + انواع شکل مدفوع نشانه چیست
5. مصرف شیرخشک
بعضی از مواقع، علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی ترکیبات موجود در شیرخشک و تفاوت اندک آنها با شیر مادر است. همچنین کودکانی که شیرخشک مصرف می‌کنند مدفوعی سفت‌تر از سایر نوزادان دارند. برخی شیرخشک‌ها مانند شیرخشک‌های هیدرولیزشده که در نوزادان دارای آلرژی به پروتئین شیر مصرف می‌شوند می‌توانند علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی باشند. یک علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی ممکن است تغییر نوع و شرکت سازندۀ شیرخشک باشد زیرا کارخانه‌ها و شرکت‌های سازنده شیرخشک ممکن است ترکیبات متفاوتی را در فرمول شیرخشک استفاده کنند. این موضوع طبیعی بوده و معمولا نگران‌کننده نیست. جهت آشنایی با انواع شیرخشک و انتخاب شیرخشک مناسب فرزندتان می-توانید به مقالۀ راهنمای خرید شیر خشک مراجعه کنید.
6. بیماری‌های مجاری صفراوی
گفتیم که رنگ مدفوع در اثر رنگدانه‌های موجود در صفرا ایجاد می‌شود. حال اگر این رنگدانهها بیشتر یا کمتر از حد معمول باشند ممکن است منجر به ظهور رنگ مدفوع سبز نوزاد شود. پس علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی میتواند در اثر مشکل صفراوی باشد که باید توسط پزشک بررسی شود.
7. عفونت‌های گوارشی
گاهی اوقات ممکن است علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی وجود ویروس یا باکتری باشد. در این مواقع معمولا علائم دیگری مانند مدفوع کف‌آلود، اسهال سبز نوزاد، درد شکم، بی‌قراری و تب نیز در نوزاد دیده می-شود. عفونت گوارشی از مواردی است که باید سریعا توسط پزشک درمان شود.
8. داروها
داروها به علت داشتن مواد شیمیایی روی دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند و ممکن است موجب تغییر رنگ مدفوع شوند. به‌طور مثال علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکیممکن است مصرف آنتی‌بیوتیک باشد. همچنین گاهی اوقات پس از درمان زردی نوزاد در بدو تولد، ممکن است مدفوع او سبز رنگ شود.
9. دفع مخاط همراه با مدفوع
گاهی اوقات ممکن است کودک همراه با مدفوع مقداری مخاط یا موکوس دفع کند که رگه‌هایی از رنگ سبز را نیز داشته باشد. مدفوع ژله‌ای سبز نوزاد میتواند نشانۀ دفع مخاط باشد که باید توسط پزشک بررسی شود زیرا احتمال عفونت یا حساسیت در این نوزادان وجود دارد. جهت دریافت اطلاعات کامل در این زمینه میتوانید به مقالۀ مدفوع خلطی نوزاد مراجعه کنید.
کدام علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی نگران‌کننده است؟
گفتیم که مواردی مانند مصرف سبزیجات در غذای کمکی یا مصرف مکمل آهن یا برخی شیرخشک‌های غنی‌شده با آهن به‌طور طبیعی، علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی هستند و این موارد نیازی به پیگیری و درمان ندارند. اما بعضی اوقات وجود مدفوع سبز خطرناک است و به همین دلیل همواره بهتر است علت اصلی مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی مشخص شود.
اگر مدفوع سبز رنگ نوزاد همراه با علائم زیر بود نشان‌دهندۀ عفونت بوده و ممکن است برای نوزاد خطرناک باشد به همین دلیل نیاز به پیگیری و درمان سریع دارد.
- اسهال
- تب و لرز
- بی‌حالی، خستگی و کاهش فعالیت
- کاهش حجم ادرار و غلیظ شدن آن که نشانه کم‌آبی بدن است.
- دفع خون یا موکوس در مدفوع
- تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها و ممانعت از خوردن غذا
- بی‌قراری و گریۀ نوزاد
اگر مدفوع نوزاد شما بیش‌از حد تیره شد و رو به سیاهی رفت بهتر است هوشیار باشید. زیرا ممکن است علت این تغییر رنگ، خونریزی گوارشی باشد و این مورد سریعا باید توسط پزشک بررسی شود.
نکاتی که والدین باید در رابطه با علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی بدانند
- بهتر است از ابتدای تولد نوزاد خود را از نظر تعداد دفع در روز، مقدار آن، رنگ مدفوع، قوام مدفوع، بوی مدفوع و سایر ویژگی‌های آن بررسی کنید و این موارد را یادداشت کنید تا بتوانید تغییرات را سریع‌تر شناسایی کنید و علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی را راحت‌تر بیابید.
- داروها، مواد غذایی مصرفی خود و نوزادتان و تغییرات رژیم غذایی او را به‌طور کامل بررسی کنید تا بتوانید دلایل احتمالی مدفوع سبز نوزاد را شناسایی کنید.
- در صورتی که هر گونه علامت غیرعادی حاکی از عفونت یا حساسیت در نوزاد خود دیدید حتما با پزشک کودکتان مشورت کنید تا از خطرات احتمالی پیشگیری شود.
- اگر کودک شما همراه با مدفوع سبز رنگ دچار اسهال نیز شده است، حتما به مقدار کافی به او مایعات و آب بدهید تا کودک دچار کم‌آبی و عوارض مرتبط با آن نشود. همچنین در مقالۀ علت مدفوع زیاد کودکان_ اسهال میتوانید راهکارهایی جهت درمان اسهال بیابید.
- بهتر است قبل از جستجو جهت درمان مدفوع سبز در طب سنتی و درمان خانگی آن، علت مدفوع سبز در نوزادان را به‌طور دقیق بیابید تا قبل از ایجاد عوارض جدی، جهت درمان به‌موقع مواردی مانند عفونت و حساسیت به پزشک مراجعه کنید.
- برخی از والدین در مورد ارتباط مصرف شیرخشک و یبوست سوال می پرسند؛ ابرای توضیح این موضع و باید بگوییم که لازم است در ابتدا کودک خود را از نظر یبوست و عدم دفع بررسی کنید و در صورتی که هر گونه مشکلی در این زمینه بود با پزشک مشورت کنید. همچنین ما در مقالۀ مدفوع نکردن نوزاد بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.
- اگر علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی، یبوست بود بهتر است یبوست را درمان کنید تا درد، خونریزی و مشکلات انسدادی برای او پیش نیاید. جهت درمان یبوست در فرزند خود میتوانید از مقالۀ یبوست نوزاد کمک بگیرید.
* رگه های قهوه ای در مدفوع نوزاد نشانه چیست؟
رنگ طبیعی مدفوع نوزاد
علت مدفوع سبز در نوزادان شیرخشکی را بهتر است با توجه به سن، وضعیت سلامتی و رژیم غذایی آنها بررسی کنیم. تفاوت شیر خشک و شیر مادر در مدفوع نوزاد به خوبی خود را نشان می دهد. مدفوع نوزاد در هر مرحله، از بدو تولد تا سنین بالاتر ویژگی‌ها و رنگ مخصوص به خود را دارد. این ویژگی‌ها نشان‌دهندۀ میزان تکامل سیستم گوارشی کودک و تغییرات رژیم غذایی او هستند. به-طور مثال اولین مدفوع نوزاد ترکیبی متفاوت با مدفوع نوزاد شش ماهه یا یک ساله دارد. در این قسمت به بررسی دقیق‌تر دلایل سبز شدن مدفوع نوزاد می‌پردازیم.
توصیه می کنیم مقاله های مروبط به خوردن کنجد در بارداری، خوردن پسته خام در بارداری و خوردن زنجبیل در بارداری را از دست ندهید.
بدو تولد
اولین مدفوع نوزاد پس از تولد مکونیوم نام دارد. این مدفوع به رنگ سبز تیره مایل به سیاه بوده و حاوی مایع آمنیوتیک، مخاط، سلول‌های پوستی و پرز‌های جنینی است که نوزاد در رحم مادر آنها را بلعیده است. مکونیوم معمولا چسبنده و بدون بو بوده و رنگ سبز تیرۀ مایل به سیاه آن به دلیل وجود رنگدانه-های صفراوی یا همان بیلی‌روبین است.
*رگه های سیاه در مدفوع نوزاد چیست و چه باید کرد
شیرخوار‌گی
پس از گذشت چند روز از تولد و دفع مکونیوم رنگ مدفوع نوزاد تغییر می‌کند. در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند کم‌کم به رنگ قهوه‌ای روشن مایل به خردلی درمی‌آید. قوام این مدفوع معمولا شل بوده و بوی اسیدی یا ترشیدگی دارد. اما در نوزادانی که شیرخشک مصرف می‌کنند ممکن است قوام بیشتری داشته باشد و قلیایی یا خنثی و دارای بوی بیشتر باشد. در هفته‌های اول زندگی ممکن است مدفوع نوزاد حاوی تکه‌های سفت صابونی‌شکل باشد که به علت وجود لخته‌های کازئین است. چراکه دستگاه گوارش نوزاد قادر به هضم کامل شیر نیست.
داشتن تغذیه کمکی
مدفوع سبز لجنی نوزاد نشانه چیست؟ مدفوع سبز نوزاد شش ماهه، گاهی به علت شروع تغذیۀ کمکی برای نوزاد است. با شروع تغذیۀ کمکی، ممکن است مدفوع اندکی سفت‌تر شود و بسته به نوع غذای مصرفی، رنگ آن تغییر کند. به‌طور مثال اگر کودک از سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج استفاده کند مدفوع نوزاد سبز لجني یا تیره می‌شود. همچنین اگر کودک از چغندر استفاده کند رنگ مدفوع او قرمز می‌شود. همچنین ترکیب غذایی مادر نیز اگر سبزیجات برگ سبز داشته باشد، رنگدانهها می‌توانند از طریق شیر مادر به کودک منتقل شده و علت مدفوع سبز نوزاد باشند.
* حتما بخوانید: معرفی قویترین داروی گیاهی برای اسهال و درمان فوری آن
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.