علت لکه ‌بینی در بارداری و روش درمان آن

خونریزی یا لکه ‌بینی در بارداری یک اتفاق شایع است. به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که گاها با دردهای شکمی و انقباضات رحمی ممکن است همراه باشد و معمولا خطرناک نیست. اما گاهی اوقات لکه ‌بینی نشان ‌دهنده مشکلات جدی می‌باشد. در این شرایط شما باید علت لکه ‌بینی در بارداری را بشناسید تا در صورت لزوم برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به مرور این علل می‌پردازیم.

اگر در بارداری لکه بینی داشته باشیم چه کنیم؟!

اگر در دوران بارداری دچار لکه بینی شدید در ابتدا با درمانگر خود تماس بگیرید. برای کنترل حجم لکه ‌بینی در بارداری یا خونریزی از پد بهداشتی استفاده کنید. رنگ خون خارج شده اهمیت دارد. بطور مثال ممکن است نارنجی، صورتی یا قهوه ای باشد. درمانگران را در رابطه با حجم، شدت و رنگ خونریزی در جریان بگذارید. برای اطمینان می‌توانید تکه دستمال کاغذی که با آن خود را خشک کرده اید، به درمانگر خود نشان دهید. 

• لطفاً استراحت بیشتری داشته باشید. به‌هیچ عنوان از تامپون استفاده نکنید. تا زمانی که خونریزی قطع نشده نزدیکی نداشته باشید.
• برای بررسی دقیق‌تر وضعیت شما و جنین، نیاز به سونوگرافی است.
• با مشاهده هر یک از علائم زیر، در اولین فرصت به اورژانس مراجعه نمایید:
• درد شدید در ناحیه شکم یا زیر شکم همزمان با خونریزی یا لکه ‌بینی
• خونریزی شدید، حتی اگر بدون درد باشد
• وجود بافت یا لخته بزرگ در ترشحات خارج‌شده از واژن
• احساس بی حالی، سرگیجه یا غش کردن
• تب (دمای بالای ۳۷ درجه) (در مورد استفاده از شیاف استامینوفن 125 برای درمان تب در این مقاله بیشتر بخوانید)

لکه بینی در بارداری نشانه چیست؟

• زمان رخ دادن لکه ‌بینی در بارداری اهمیت زیادی دارد. براساس اینکه در کدام هفته بارداری خونریزی اتفاق بیفتد، علت هم متفاوت خواهد بود.
• در اوایل بارداری چون در رحم تغییر و تحولاتی در حال وقوع است. واکنش دهانه رحم به این تغییرات ممکن است باعث ایجاد لکه ‌بینی شود. به این اتفاق اصطلاحا واکنش دسیدوایی گفته می‌شود.
• از طرفی تغییرات هورمونی باعث حساسیت بافت داخلی رحم شده و ممکن است بعد از نزدیکی یا فعالیت شدید دچار لکه‌ بینی شوید.
• گاهی اوقات هم به دلیل عفونت‌ها خونریزی یا لکه‌ بینی اتفاق می‌افتد.

*در مورد لکه بینی در هفته پنجم بارداری و دیگر تغییرات آن در این مقاله بیشتر بخوانید

علت لکه ‌بینی در بارداری 

براساس زمان لکه ‌بینی در بارداری علت ها متفاوت است.

علت لکه‌ بینی در سه ماهه اول

• لکه ‌بینی در اوایل بارداری ممکن است نشانه مشکلات جدی باشد. مانند تهدید به سقط. در اکثر خانم‌ها با این شرایط اگر تحت نظر باشند می‌توان جلوی خونریزی را گرفت و بارداری را حفظ کرد.
• خونریزی یا لکه بینی در بارداری همراه با درد شدید از علائم شایع سقط می‌باشد. در این شرایط معاینه لازم است. در معاینه دهانه رحم نسبتا باز دیده می‌شود. اگر این علائم مشاهده شوند، به سختی می‌توان از رخ دادن سقط جلوگیری کرد.
• یکی دیگر از دلایل لکه‌ بینی در هفته های اول بارداری حاملگی مولار است. نام دیگر آن بیماری تروفوبلاستیک بارداری یا مول هیداتی فرم می‌باشد. این نوع از حاملگی با لقاح غیرطبیعی رخ می‌دهد. نتیجه آن ایجاد بافتی غیرطبیعی در رحم می‌باشد. دو نوع بارداری مولار وجود دارد. نوع کامل که در این وضعیت جنینی داخل رحم وجود ندارد. نوع ناقص، نوع دوم بارداری مولار است. در این شرایط علاوه بر بافت غیرطبیعی تروفوبلاستیک، جنین نیز وجود دارد. اما جنین سالم و کامل نیست. این نوع از بارداری هرگز به یک بارداری و زایمان عادی منجر نمی‌شود. برای تشخیص بارداری مولار، سونوگرافی روش مناسبی است.
• از دلایل دیگر لکه بینی در ماه اول بارداری، حاملگی خارج از رحم می‌باشد. البته بطور معمول در این شرایط درد شکمی نیز وجود دارد. زمانی بارداری خارج از رحم رخ می‌دهد که تخمک لقاح یافته به جای اینکه در رحم لانه گزینی انجام دهد، در جایی خارج از رحم مثل لوله‌های رحمی لانه‌گزینی می‌کند. در این شرایط بارداری عادی نیست و بدن توانایی نگهداری جنین در جایی غیر از رحم را ندارد و باید خارج شود.
• از علت‌های دیگر لکه ‌بینی اوایل بارداری، هماتوم پشت جفت می‌باشد. در این شرایط لخته‌ای از خون پشت جفت یعنی بین ساک بارداری و دیواره رحم ایجاد می‌شود. با سونوگرافی وجود این هماتوم مشخص می‌شود. وجود این لخته در بدن باعث ایجاد واکنش می‌شود. رحم تلاش می‌کند که لخته را از بین ببرد. به این علت ممکن است لکه بینی ایجاد شود.

علت لکه بینی در سه ماهه دوم و سوم 

دلایل متفاوتی باعث لکه ‌بینی در بارداری و روند زیاد شدن آن می‌شوند. مثل نارسایی سرویکس، زخم دهانه رحم، نزدیکی یا معاینه واژینال.

علل جدی‌تری مثل جفت سرراهی، زایمان زودرس، پارگی رحم، جدا شدن زودتر از موعد جفت نیز وجود دارند. لکه بینی و تکرر ادرار در بارداری از عوارض شایع در سه ماهه سوم بارداری محسوب می‌شوند.

لکه ‌بینی در بارداری تا چند روز طبیعی است؟(زمان لکه ‌بینی لانه‌گزینی)

لانه‌گزینی یعنی زمانی که تخمک لقاح یافته به دیواره داخلی رحم می‌چسبد. در این شرایط چون لایه داخلی رحم تحریک می‌شود، شما شاهد ترشحات خون‌آلود در اوایل بارداری خواهید بود. این لکه‌ بینی حوالی زمان احتمالی عادت ماهیانه شما اتفاق می‌افتد. حجم آن بسیار کمتر از خونریزی قاعدگی است. نهایتا  ۱الی ۲ روز طول می‌کشد.

بارداری بدون لکه ‌بینی لانه‌گزینی

هنگامی که لانه‌گزینی اتفاق می‌افتد، لزوما لکه ‌بینی نباید رخ دهد. در بعضی از خانم‌ها نشانه شروع بارداری لکه‌ بینی است. اما در اکثر مواقع این اتفاق نمی‌افتد. ارتباطی نیز با سلامت بارداری ندارد.

روش جلوگیری از لکه ‌بینی و خونریزی در بارداری

لکه ‌بینی در بارداری شرایطی نیست که قابل پیش‌بینی باشد. در نتیجه جلوگیری از آن کار ساده‌ای نیست.

اما اگر با برنامه‌ریزی باردار شوید و سلامت خود را قبل از باردار شدن تأمین کنید، احتمال خونریزی در بارداری کم می‌شود.

انواع لکه بینی در طول دوران حاملگی

لکه‌ بینی در بارداری بعد از نزدیکی

زمانی که شما نزدیکی دارید، ضرباتی به دهانه رحم وارد می‌شود که می‌تواند واکنش رحم را برانگیزد و منجر به خونریزی شود.

اگر بعد از نزدیکی در بارداری لک دیدید:

• لطفاً نزدیکی واژینال را تا زمان تأیید پزشکتان متوقف کنید.
• استراحت بیشتری داشته باشید.
• در صورت شدت گرفتن خونریزی یا تکرار مکرر لکه ‌بینی پزشک خود را در جریان بگذارید.

لکه ‌بینی بعد از تشکیل قلب جنین

بعد از تشکیل شدن قلب جنین، اگر لکه ‌بینی اتفاق بیافتد، می‌تواند نشان‌دهنده شرایط تهدید به سقط، جفت سرراهی یا هماتوم پشت جفت باشد.

به هرحال بررسی بیشتر در تشخیص علت به شما کمک می‌کند. هر چه زودتر برای تشخیص اقدام کنید، احتمال حفظ بارداری بیشتر خواهد شد.

لکه ‌بینی در ماه نهم بارداری نشانه چیست؟!

لکه ‌بینی در ماه اخر بارداری می‌تواند نشان‌دهنده شروع زایمان باشد. ضمنا احتمال جدا شدن زودتر از موعد جفت نیز هست. پس در هر صورت برای بررسی علت و تشخیص دقیق تر با پزشکتان تماس بگیرید.

درمان لکه ‌بینی در بارداری چگونه انجام می‌شود؟

درمان لکه ‌بینی در بارداری به 3 روش زیر انجام می‌شود.

1. بطور کلی استراحت مطلق یا نسبی برای شما تجویز می‌شود.
2. انواع آمپول و شیاف پروژسترون در بارداری به قطع شدن یا کم شدن این لکه ‌بینی کمک می‌کند.
3. ضمنا تا زمانی که پزشکتان تأیید نکرده، نزدیکی واژینال ممنوع می‌باشد.

رفع لکه ‌بینی در بارداری با شیاف پروژسترون

پروژسترون هورمون زنانه ای است که وظیفه حفظ بارداری را بر عهده دارد. در نتیجه زمانی که دچار لکه ‌بینی در بارداری می‌شوید این هورمون به کنترل کردن خونریزی کمک می‌کند.

براساس تجویز پزشک می‌توانید شیاف را روزی یک تا دو بار مصرف کنید. نحوه مصرف آن از طریق واژن می‌باشد، اما ممکن است بصورت مقعدی نیز تجویز شود.

درمان خانگی لکه ‌بینی در بارداری

• لکه ‌بینی در بارداری شرایطی نیست که بتوان آن را در منزل کنترل کرد. تنها راه شما استراحت بیشتر و تماس گرفتن با پزشکتان می‌باشد.
• خوراکی‌های مفید برای لکه ‌بینی در بارداری مصرف کنید.
• زمانی که شما طی بارداری دچار لکه بینی می‌شوید، در حال از دست دادن خون هستید. بهتر است منابع غذایی سرشار از اهن و اسیدفولیک را در رژیم غذایی خود بگنجانند تا دچار کم خونی نشوید. مانند اسفناج، بروکلی، انواع گوشت، حبوبات و...

• احتمال سالم ماندن جنین با لکه ‌بینی 

حدود ۱۵ درصد کل بارداری ها که با لکه ‌بینی همراهند، به سقط منجر می‌شوند. هرچه سریعتر برای بررسی و کنترل خونریزی مراجعه کنید احتمال سالم ماندن جنین بیشتر خواهد شد.