نفخ شکم در بارداری | علت و روش‌های درمان آن

درحالی که بسیاری از شما از همان آغاز دوران بارداری به دنبال کسب اطلاعات در مورد درمان نفخ شکم نوزاد خود هستید اما ما برای شما یک خبر مهم‌تر داریم: بارداری می‌تواند منجر به تجمع گاز و بروز نفخ برای خود شما شود. نفخ شکم در بارداری برای بسیاری از زنان هم ناراحت کننده و هم گاهی شرم آور است و بنابراین به دنبال روش‌هایی برای جلوگیری یا تسکین این مشکل هستند. در این مقاله قصد داریم در مورد دلایل بروز نفخ و روش درمان یا جلوگیری از آن بیشتر توضیح دهیم.

علت نفخ شکم در دوران بارداری 

پروژسترون یکی از هورمون‌های بارداری است که ترشح آن در این دوران افزایش پیدا می‌کند. این هورمون برای رشد جنین ضروری است. اما افزایش آن باعث آرامش ماهیچه‌های سراسر بدن، از جمله ماهیچه‌های روده می‌شود. به همین دلیل، هضم غذا کُند می‌شود. این بدان معنی است که تجمع گاز آسانتر شده و بیشتر رخ می‌دهد. کنترلِ انتشار و آزادسازی این حجم از گاز از بدن دشوار است و در نتیجه منجر به نفخ و درد شکم در بارداری می‌شود.

یکی دیگر از دلایل نفخ شکم در بارداری، مصرف قرص ویتامین در زمان تلاش برای بارداری است. زنانی که از این ویتامین‌ها استفاده کرده‌اند، حبس گازی بیشتری در این دوران تجربه میکنند. این موضوع به دلیل حمله‌ی ناگهانی مواد مغذی به سیستم شما است که می‌تواند دستگاه گوارش شما را کُند کرده و منجر به یبوست بارداری و گاز شود.

نفخ شکم در بارداری از کی شروع می‌شود؟

مهمترین سوالی که پیش می‌آید این است که نفخ شکم نشانه‌ی چیست و چه علتی دارد؟ افزایش تجمع گاز یکی از شایع‌ترین و البته ناراحت کننده‌ترین علائم بارداری است، بنابراین اگرچه نفخ شکم در ماه اول بارداری آغاز نمی‌شود اما در بیشتر زنان از حدود هفته 11 ظاهر می‌شود. نفخ در اوایل بارداری به مراتب کمتر از نفخ در ماه آخر بارداری است. زیرا در این دوران، جنین بزرگ شده است و درنتیجه فشار بیشتری به شکم شما وارد می‌کند که می‌تواند باعث نفخ زیاد شکم در بارداری شود. دل درد و نفخ شکم در بارداری تا کی ادامه دارد؟ در بیشتر زنان نفخ و باد شکم تا زمان زایمان ادامه دارد و به مرور و با کاهش سطح هورمون‌ها، از بین می‌رود.

ورم شکم در ماه اول بارداری

شاید در اوایل بارداری با تورم شکمی روبه رو شده باشید. اما علت آن بزرگ شدن رحم نیست. به احتمال زیاد این تورم ناشی از نفخ شکم در روزهای اولیه باردرای است و هنوز برای تغییر اندازه‌ی رحم زود است. درست مانند زمانی که قبل از قاعدگی دچار پف می‌شوید، افزایش پروژسترون (و تعدادی دیگر از ‌هورمونهای تولید مثلی) که انجام مراحل لقاح افزایش پیدا می‌کنند، مسئول این اتفاق است.

نفخ در بارداری و جنسیت جنین

بسیاری از افراد نفخ شکم در بارداری و تعیین جنسیت را به هم مربوط می‌دانند. اما آیا نوع جنسیت جنین بر میزان نفخ موثر است؟ بله. گفتیم که علت نفخ، ترشح هورمون بارداری پروژسترون است. از آنجایی که در بارداری پسر میزان هورمون پروژسترون کمتر از بارداری دختر است، انتظار می‌رود به عنوان علائم بارداری پسر، نفخ شکم در این بارداری کمتر باشد و از علائم بارداری دختر نفخ شکمی بیشتر است. اما این لزوماً قانونی برای تعیین جنسیت جنین نیست و در مورد تمام زنان صدق نمی‌کند.

درمان نفخ شکم در بارداری

سوال مهم این است چگونه نفخ شکم را بگیریم یا چطور از بروز آن جلوگیری کنیم؟ کافی است از دستورات زیر پیروی کنید:

غذای نفاخ را بشناسید

بعضی از غذاها به اصطلاح نفاخ هستند. برای جلوگیری از نفخ شکم در بارداری، زن باردار باید آن را در لیست پرهیزات خود قرار دهد. این غذاها شامل انواع کلم، حبوبات، مارچوبه و غلات کامل هستند. بهتر است در مصرف این مواد احتیاط کنید به ویژه اگر دل پیچه و درد شکم در شما زیاد است. پرهیز از خوردن نوشیدنی‌های شیرین، گازدار و غذاهای چرب سرخ شده نیز یک راه حل نفخ شکم در بارداری است. خوردن لبنیات در بارداری نیز می‌تواند برای بعضی از زنان مشکلات نفخی ایجاد کند. 

قند فروکتوز به طور طبیعی در برخی غذاها، به ویژه تره، پیاز، کنگر فرنگی، میوه های خشک، کنسرو گوجه فرنگی، سس گوجه فرنگی، گلابی، سیب، عسل، گندم و آب میوه وجود دارد. شربت ذرت با فروکتوز بالا نوعی فروکتوز است که اغلب به غذاهای فرآوری شده و بسیاری از نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های میوه‌ای اضافه می‌شود. مصرف این قند می‌تواند منجر به نفخ شکم در بارداری می‌شود و بنابراین باید در لیست پرهیز غذایی دوران بارداری باشد.

آهسته بخورید

وقتی با عجله غذا می‌خورید، همراه غذای خود میزا زیادی هوا نیز می‌بلعید. این هوا در معده‌ی شما حل شده و باعث ایجاد حباب، گاز و درد زیر شکم می‌شود. بنابراین سرعت خود را کم کرده و غذایتان را کاملاً بجوید. خوردن وعده‌های کوچک نیز می‌تواند مفید باشد. سه وعده‌ی غذایی کوچک با دو یا سه میان وعده در بین برنامه‌ریزی کنید.

آب زیاد بنوشید

هیدراته ماندن به هضم غذا کمک می‌کند و می‌تواند از یبوست بارداری جلوگیری کند. اگر به آرامی بنوشید، هوای کمتری هم دریافت خواهید کرد. بنابراین نوشیدن آب زیاد اما جرعه جرعه روش دیگری برای جلوگیری از نفخ شکم و درد پهلو در بارداری است.

فیبر بیشتری بخورید

برای باد شکم چه بخوریم؟ افزایش فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات سبز برگ می‌تواند در اوایل کار، نفخ شکم در بارداری را شدیدتر کند. اما با گذشت زمان، رژیم غذایی پر از فیبر می‌تواند یبوست را کاهش دهد، که خود آن می‌تواند یک علت درد و نفخ شکم در زن حامله باشد. اگر از رژیم غذایی غنی از فیبر استفاده نمی‌کنید، باید برای رفع نفخ شکم در اقدام به بارداری دست به کار شوید و این غذاها را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا بدن شما با آن سازگار شود.

ورزش کنید

ورزش علاوه بر اینکه برای سلامت کلی شما مفید است، روند گوارش را نیز تسهیل می‌بخشد. بنابراین به عنوان یک راه درمان نفخ شکم در بارداری محسوب می‌شود.

لباس گشاد بپوشید

لباس‌هایی که کمر تنگی دارند می‌توانند فشار بیشتری بر شکم شما وارد کرده و به تجمع گاز کمک کنند. از این رو با پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت به ویژه در اواخر این دوران، به رفع نفخ شکم در بارداری کمک کنید.

خطرات نفخ شکم

آیا نفخ شکم در بارداری می‌تواند نشانه‌ی این باشد که مشکلی وجود دارد؟ بله. اگر نفخ معده‌ی شما بیشتر شبیه درد شکم یا گرفتگی است یا اگر خون در مدفوعتان وجود دارد، یا دچار اسهال شدید، یبوست یا تهوع و استفراغ شده‌اید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.