ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی شامل چه غذاهایی است؟
ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی شوخی‌بردار نیست؛ در واقع همانطور که اطلاع از مدت زمان نگهداری غذای کودک مهم است، اطلاع از ممنوعات غذایی کودکان زیر یکسال نیز اهمیت زیادی دارد. چهره بامزه بچه‌ها هنگام اولین بار مزه‌مزه کردن یک ماده غذایی، نباید باعث شود هر غذایی را به آن‌ها بخورانیم! بعضی غذاها به خاطر خواصشان و بعضی دیگر به دلیل شکل خاصشان، در دسته غذاهای ممنوع زیر یک سال هستند. به طور کلی تا قبل از آمادگی کودک برای شروع غذای کمکی نباید چیزی جز شیر به کودک خوراند. پس از آن هم توصیه می‌شود از مصرف غذاهایی که خارج از جدول غذایی کودک هستند پرهیز کنید.
غذاهای ممنوع برای زیر یک سال به علت خطر خفگی کودک
غذاهای سفت و نسبتا کوچک مثل آجیل‌ها، دانه‌های انگور و گیلاس، تکه‌های ژله، زیتون، تکه‌های هویج خام، تکه‌های گوشت و پنیر، آب‌نبات‌های کوچک، آدامس، مارشمالو و... از ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی هستند زیرا می‌توانند وارد مجرای تنفسی کودک شده و در نهایت منجر به خفگی او بشوند. اکثر میوه‌های ممنوعه برای کودکان زیر یک سال به دلیل سایزشان و احتمال ایجاد خفگی ممنوع شده‌اند. مصرف سبزیجات مثل کرفس برای کودکان زیر یک سال به صورت پخته و پوره شده منعی ندارد، اما تکه‌های کرفس خام هم می‌توانند باعث انسداد راه تنفسی شوند. به جای آن می‌توانید از سویق و سرلاک و سرلاک استفاده کنید. به شرطی که طرز تهیه سویق کودک را بدانید و با انواع سرلاک نوزادان آشنا باشید.
نکته: گوجه میتواند در غذای کودک زیر یک سال استفاده شود و زمان مناسب معرفی آن به کودک بین 8 تا 10 ماه است. اما نکته قابل توجه در مورد مصرف گوجه برای کودک زیر یک سال این است که باید مراقب ورود پوست گوجه به نای کودک باشید تا خفگی کودک شما را تهدید نکند، برای این کار بهتر است از گوجه پخته یا پوره شده استفاده کنید تا بتوانید پوست آن را جدا کنید.
به طور کلی برای جلوگیری از خطر خفگی کودک هنگام غذا خوردن علاوه بر نکات بالا و آگاهی از بهترین زمان شروع غذای کمکی کودک، بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- حتما کودک را هنگام غذا خوردن بنشانید و از غذا خوردن او در حالت خوابیده جلوگیری کنید.
- کودک را روی یک سطح امن مثل صندلی مخصوص غذا خوردن کودک بنشانید.
- داخل خودرو یا روروک به کودک غذا ندهید.
- غذاها را به روش درست و به‌طور کامل بپزید و از طرز تهیه فرنی نوزاد آگاه باشید.
- اگر می خواهید از تخم پرندگان برای کودک خود استفاده کنید، از هشت ماهگی شروع کنید. مثلا تخم بلدرچین برای نوزاد بمبی از منابع ارزشمند غذایی است. این بمب را از هشت ماهگی در اختیار کودک خود قرار دهید.
- روش‌های کمک به کودک در حال خفگی را بیاموزید تا عوارض را به حداقل برسانید.
غذاهای ممنوع برای زیر یک سال به علت خواص شیمیایی
بعضی دیگر از غذاها به دلیل خواص شیمیایی‌شان از ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی هستند. همانطور که غذا خوردن در بارداری اصول خاص خودش را دارد، غذا دادن به نوزاد هم همین طور است. مثلا خوردن غوره در بارداری، خوردن کشمش در بارداری یا خوردن کشک در بارداری در حالت عادی و طبیعی ممنوعیت ندارد، اما ممکن است در شرایطی مادر باردار مجاز به استفاده از این ترکیبات غذایی نباشد.
در ادامه مواد غذایی ممنوع و دلیل منوعیت آن‌ها برای کودکان زیر یک سال را بررسی می‌کنیم.
عسل
به دلیل ارتباط مصرف عسل با بوتولیسم نوزادی، این ماده یکی از قطعی ترین ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی است. در این بیماری، کودک به نوعی فلج سفت اندام‌ها مبتلا می‌شود.
شیر کامل گاو
شیر پاستوریزه از چند ماهگی مجاز است؟ مصرف زیاد شیر گاو در سن زیر یک سال ممنوع است. زیرا باعث آسیب به کلیه‌های کودک شده و همچنین با احتمال ایجاد زخم کوچک و متعدد روده، باعث دفع خون در مدفوع و ابتلای کودک به کم‌خونی فقر آهن می‌شود.
شیرهای گیاهی
شیرهایی که پایه گیاهی دارند مثل شیرسویا، بادام، برنج، نارگیل و ... نباید در سن زیر یک سال مصرف شوند. زیرا پاسخ‌گوی نیازهای تغذیه‌ای کودک نیستند. در صورتی‌که کودک شما به شیر حساسیت دارد بهتر است از شیر خشک‌های خاص استفاده کنید و قبل از مصرف شیرهای گیاهی با پزشک و کارشناس تغذیه مشورت نمایید.
*در مورد علائم حساسیت غذایی در نوزادان در این مقاله بیشتر بخوانید
آب‌میوه
به‌طورکلی کودکان زیر یک سال نباید آب‌میوه صد درصد خالص مصرف کنند. توصیه می‌شود کودکان 6 تا دوازده ماه به جای آب‌میوه خالص از میوه‌های پوره و له شده استفاده کنند. مگر آن‌که مصرف آب‌میوه از نظر پزشکی لازم باشد(احتمالا به دلایلی مثل یبوست یا بهبود جذب آهن در کودکان مبتلا به کم‌خونی فقر آهن). حتی اگر به دلایلی مثل دلایل پزشکی کودک آب‌میوه خالص می‌خورد، مصرف آن باید به کمتر از صد و بیست سی سی در روز محدود شود.
نوشیدنی‌های حاوی قند اضافه
یکی دیگر از ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی، نوشیدنی‌های حاوی قند اضافه است. باید از مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده مثل قهوه و چای شیرین، دلستر و آب‌میوه‌های مصنوعی پرهیز شود. در یک مطالعه اثبات شد که مصرف این مواد با چاقی کودک در شش سالگی ارتباط دارد. مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده همچنین با مشکلات دندانی در ارتباط شناخته شده است.
چربی‌های اشباع
بهتر است به کودکتان زیاد چربی‌های اشباع مثل چیپس، پفک، بیسکوئیت، کیک و... نخورانید تا از عوارض مصرف آن‌ها مثل چاقی و بیماری‌های قلبی در بزرگسالی پیشگیری کنید. برای این کار می‌توانید با چک کردن اطلاعات تغذیه‌ای نوشته شده روی برچسب غذاها اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
غذاهای دریایی
در صورت عدم وجود حساسیت کودک نسبت به آب‌زیان می‌توانید از آن‌ها در رژیم غذایی او استفاده کنید اما نکته مهم اینجاست که آب‌زیان دریایی به دلیل آلودگی آب دریاها، اکثرا حاوی مقدار زیادی جیوه و سرب هستند و بهتر است زیاد مصرف نشوند تا مقدار سرب و جیوه در بدن بالا نرود و کودک دچار عوارضی مثل کم‌خونی ناشی از مسمومیت با سرب نشود.
غذاهای بیش از حد حساسیت‌زا
غذاهایی مثل تخم مرغ کامل، ماهی، بادام‌زمینی و کره بادام‌زمینی و فندق می‌توانند عامل حساسیت در کودک باشند اما می‌توانند در سن 4 تا 6 ماهگی با مقدار کم به کودک معرفی شوند و در صورت حساسیت کودک از ادامه مصرف آن‌ها پرهیز شود. حتی اگر کودک شما به این مواد حساسیت نداشت، باید به دلیل خطر خفگی کودک از مصرف برخی از آن‌ها پرهیز کنید برای مثال به جای مغز بادام‌زمینی، از یک لایه نازک بادام زمینی له شده یا کره بادام زمینی برای کودک زیر یک سال استفاده کنید.
بهتر است از اضافه کردن ادویه به غذای کودک پرهیز کنید تا از حساسیت احتمالی پیشگیری کنید. اما مصرف زعفران برای کودکان زیر یک سال منعی ندارد و حتی میتواند باعث جذابیت ظاهری غذا و برانگیختن اشتهای کودک شود. در صورتی‌که در اقوام نزدیک کودک، کسی به موادغذایی خاصی آلرژی دارد، درباره شروع مصرف آن‌ها با احتیاط برخورد کرده و با پزشک مشورت کنید.
نمک
مصرف بیش‌ازحد نمک از ممنوعات غذایی نوزاد قبل از یک سالگی است. نمک برای کلیه کودکان مضر است. هنگام طبخ غذا برای خانواده، اگر تصمیم دارید غذا را کودک زیر یک سال هم مصرف کند به یاد داشته باشید که به غذا یا آب غذا قبل از پخت، نمک اضافه نکنید. از دادن مواد غذایی شور مثل سوسیس، کالباس، چیپس، پفک، غذاهای نیمه آماده و غذای رستوران به کودک پرهیز کنید.
لبنیات و مواد غذایی غیر پاستوریزه
پنیر یکی از اجزاء برنامه غذایی کودک از 6 ماهگی است. اما علاوه بر آن مراقب بیش از حد شور نبودن آن هستید به پاستوریزه بودن پنیر هم توجه کنید و از خوراندن لبنیات محلی به کودک پرهیز کنید. زیرا خطر ابتلا به میکروب ها و بیماری‌هایی مثل تب مالت با مصرف این مواد وجود دارد.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.