افزایش هورمون پروژسترون در بارداری | عوارض سطح بالای پروژسترون

وظایف اصلی پروژسترون، تنظیم قاعدگی و حمایت از بارداری است. طی حاملگی، بدن یک زن برای تسهیل رشد و نمو جنین، تغییرات بسیاری را پشت سر می‌گذارد. این تغییرات شامل افزایش سطح هورمون‌ها، از جمله افزایش هورمون پروژسترون در بارداری نیز می‌شود که در ادامه بیشتر در مورد تاثیر آن توضیح خواهیم داد.

پادکست خلاصه مقاله افزایش هورمون پروژسترون در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

تفاوت میزان تولید هورمون پروژسترون در بارداری با سیکل قاعدگی

در وسط سیکل قاعدگی، افزایش سطح هورمون LH (هورمون لوتئین کننده) منجر به تخمک‌گذاری می‌شود. تخمک‌گذاری، فرایند آزاد سازی تخمک از یکی از دو تخمدان است.  پس از آزاد شدن تخمک، جسم زرد تشکیل می‌شود و تولید پروژسترون را آغاز می‌کند. اگر تخمک بارور نشود، جسم زرد ازبین ‌می‌رود و منجر به افت سطح پروژسترون می‌شود. این کاهش سطح پروژسترون باعث شروع یک دوره قاعدگی می‌شود.

* مقاله نحوه استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری را مطالعه کنید.

 اگر تخمک بارور شود، جسم زرد تجزیه نمی‌شود و به تولید پروژسترون ادامه می‌دهد. جسم زرد (Corpus luteum) یک توده سلولی موقتی در تخمدان خانم‌های بارور است که هورمون‌های پروژسترون، استرادیول (نوعی از استروژن) و اینهیبین A را ترشح می‌کند.

علاوه بر تستوسترون در بارداری، تولید پروژسترون و افزایش هورمون پروژسترون در بارداری توسط دو ارگان بسیار اهمیت دارد. در ابتدای بارداری، تولید پروژسترون توسط جسم زرد و سپس جفت انجام می‌شود. تولید پروژسترون توسط جسم زرد به این معنی است که طی ۶-۷ هفته ا‌ول حاملگی، جسم زرد با حداکثر توان پروژسترون تولید می‌کند و بعد از آن، سهم اندکی در تولید پروژسترون دارد.

اگر جسم زرد قبل از هفته هفتم با جراحی خارج شود، افت سریع پروژسترون سرم مادر و سقط خود به خودی رخ ‌می‌دهد. با این وجود، بعد از این زمان، برداشتن جسم زرد منجر به سقط نمی‌شود. تولید پروژسترون در جفت به این معنی است که بعد از هفته‌های ششم یا هفتم حاملگی، پروژسترون ناچیزی از تخمدان تولید می‌شود. تقریبا بعد از هفته هشتم، جفت وظیفه ترشح پروژسترون را برعهده می‌گیرد و افزایشی تدریجی در میزان پروژسترون سرم مادر، در تمام مدت حاملگی رخ می‌دهد. در اواخر بارداری، میزان افزایش هورمون پروژسترون در بارداری مادر بسته به مرحله سیکل تخمدانی، ۱۰تا۵۰۰۰ برابر بیشتر از زنانی است که حامله نیستند.

* مقاله هورمون‌های بارداری را مطالعه کنید.

چرا سطح پروژسترون اندازه گیری می‌شود؟

 دلایل زیادی وجود دارد که یک ارائه دهنده مراقبت‌های‌بهداشتی، سطح پروژسترون و افزایش هورمون پروژسترون در بارداری را آزمایش کند. برخی از این دلایل عبارتند از:

• تعیین زمان تخمک گذاری شخص.
• ارزیابی علل اساسی ناباروری.
• تعیین اینکه سقط جنین انجام شده یا بارداری خارج از رحم اتفاق افتاده است یا خیر.
• ارزیابی افراد با بارداری پرخطر یا افرادی که در دوران بارداری پروژسترون مصرف می‌کنند.
• تشخیص اختلال غدد آدرنال‌

سطح پروژسترون از طریق آزمایش خون اندازه‌گیری می‌شود. سطح پروژسترون در کل چرخه ‌قاعدگی در نوسان است، بنابراین مقدار آن در طول ماه متفاوت است.

اثرات سطح پایین پروژسترون در بدن زنان

در صورت پایین بودن، عوارض پروژسترون در بارداری چگونه است؟

سطح پایین پروژسترون، می‌تواند روی قاعدگی و باروری تأثیر بگذارد. پروژسترون به ایجاد محیط مناسب برای تخمک بارور کمک می‌کند. هنگامی که سطح پروژسترون کم باشد، رشد تخم بارور سخت‌تر می‌شود. سطح پایین پروژسترون همچنین می‌تواند به شرایط خاصی کمک کند، از جمله:

• عدم وجود قاعدگی
• سقط جنین
• عملکرد ضعیف تخمدان

* مقاله علت پایین بودن هورمون بارداری را مطالعه کنید.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

علت‌های افزایش تولید هورمون پروژسترون در بارداری

• افزایش هورمون پروژسترون در بارداری، مانع از تولید تخمک اضافی در دوران بارداری می‌شود.
• پروژسترون در سه ماهه اول مانع از سقط جنین می‌شود.
• پروژسترون به تقویت دیواره‌های داخلی رحم یعنی آندومتر و آماده شدن محیط رحم برای لانه گزینی کمک می‌کند، باعث رشد بافت سینه می‌شود و از شیردهی تا زمان تولد نوزاد جلوگیری می‌کند.
• پروژسترون برای آرامش عضله رحم و کمک به سیستم ایمنی بدن در تحمل DNA خارجی مهم است.
• میزان تولید روزانه پروژسترون در اواخر حاملگی‌های تک‌قلویی طبیعی، حدود ۲۵۰ میلی‌گرم است. 
• در حاملگی‌های چندقلویی، میزان روزانه تولید پروژسترون ممکن است از ۶۰۰ میلی‌گرم بیشتر شود.

• پروژسترون، رشد استخوان را تحریک می‌کند و به محافظت در برابر پوکی استخوان کمک می‌کند. با سوزاندن چربی بدن برای تولید انرژی، به حفظ وزن سالم کمک می‌کند. اشتیاق غذاهای شیرین و پر‌قند را کاهش می‌دهد و سطح قند خون را تثبیت می‌کند.
• پروژسترون دیورتیک است (ادرار آور)، بنابراین سطح مایعات و نمک را تنظیم می‌کند.

* مقاله عوارض شیاف پروژسترون مقعدی در بارداری را مطالعه کنید.

درمان با پروژسترون در دوران بارداری

هورمون پروژسترون در بارداری، به رشد جنین کمک می کند و از انقباض رحم جلوگیری می کند. اگر در اوایل بارداری، دچار انقباضات شوید، ممکن است منجر به سقط جنین شود. درمان با پروژسترون در دوران بارداری، ممکن است به برخی از مادران کمک کند که خطر ابتلا به زایمان زودرس را کاهش دهند. 

زنانی که سابقه سقط مکرر دارند، مصرف پروژسترون در اوایل بارداری ممکن است به حفظ بارداری کمک کند. بزرگ‌ترین خطر تزریق پروژسترون در دوران بارداری، لخته شدن خون است. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید:

•  درد ناگهانی یا تورم در یکی از پاها، ورم پا و مچ پا در دوران بارداری
•  ناحیه ای قرمز رنگ روی پایتان
•  تنگی نفس یا مشکل در تنفس

اگر در مورد تزریق پروژسترون در دوران بارداری شک دارید، با پزشک خود صحبت کنید. با هم می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا دریافت پروژسترون بهترین انتخاب برای شما و کودکتان هست یا خیر. 

*مقاله آمپول پروژسترون در بارداری را مطالعه کنید.

عوارض مقادیر بالای پروژسترون در بارداری

عوارض بالا بودن هورمون پروژسترون در زنان چیست؟ به‌طور طبیعی، افزایش هورمون پروژسترون در بارداری را شاهد هستیم و به‌طور معمول، پروژسترون زیاد در بارداری ضرری ندارد اما ممکن است با عوارض جانبی (علائم پروژسترون بالا) زیر روبه‌رو شوید:

1. نوسانات خلقی: افزایش سطح پروژسترون با تغییرات خلق و خوی در بارداری و افسردگی در ارتباط است.
2. افزایش سطح پروژسترون باعث افزایش جریان خون به مغز می‌شود، که می‌تواند منجربه میگرن یا سردردهای دوران بارداری شود.
3.  پروژسترون روی دستگاه گوارش اثر می‌گذارد و باعث کندشدن حرکات روده می‌شود، عبور موادغذایی از روده دشوار شده و باعث یبوست می‌شود.
4. باعث حساسیت، درد و تحریک پذیری بیشتر پستان می‌شود.
5. پروژسترون روی سیستم عصبی مرکزی تاثیرمی‌گذارد، می‌تواند منجر به خستگی و خواب‌آلودگی شود.

علائم افزایش پروژسترون در بارداری در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد.